Waarom Noord-Korea?

Door: Estherab

Geplaatst op Oct 19, 2009

Na het plaatsen van een aantal foto’s van onze reis naar Noord-Korea, krijg ik niet alleen complimenten maar ook de vraag: waarom Noord-Korea? Een land dat – zacht gezegd - nu niet echt bekend staat om zijn democratische inborst. En ik kan de vraag heel goed begrijpen. Een reis boeken naar Noord-Korea was echter geen onbezonnen daad. Vooraf hebben we ons die vraag ook gesteld. Waarom Noord-Korea? Een zelfde vraag hadden we ons in 2004 gesteld toen Birma (Myanmar) boven aan ons lijstje stond. Hoewel daar meer ‘vrijheden’ gelden (voor zowel de inwoners van het land als de reiziger), wordt het land ook met harde hand bestuurd, het volk onderdrukt en onthouden van informatie, en vindt er nog steeds dwangarbeid plaats. Om min of meer dezelfde reden waarom wij toen toch kozen voor Birma, hebben we nu Noord-Korea bezocht: verder kijken dan je neus lang is en proberen het verschil te maken, hoe minimaal onze bijdrage misschien ook is.

In Birma hadden wij een bijzondere ontmoeting met Mr. Donald (een neef van de laatste – overleden - Shan-prins) die het dilemma goed verwoorde: “Een boycot helpt de bevolking niet. Bezoek Birma maar kijk onder de tafel. Probeer meer te zien dan die mooie tempel of dat prachtige landschap. Reis op een manier die bijdraagt aan het welzijn van de bevolking; slaap bij mensen thuis, vermijd staatshotels. En vertel je verhaal wanneer je terug bent in je eigen land zodat Birma niet wordt vergeten.” Je kunt de bevolking informatie brengen die anders onbereikbaar is. (Mr. Donald beschikt over een uitgebreide bibliotheek, van artikelen over Birma uit de Times tot een exemplaar van ‘De onzichtbare’ van Karel Glastra van Loon; informatie die hij krijgt via toeristen.) Door het land te bezoeken steun je de bevolking, geestelijk en financieel. In de buurt van Inle-lake hebben wij een driedaagse trekking gedaan. Met de verdiensten, kon de gids zijn gezin onderhouden, kon de weduwe (met 10 dochters) waar wij aten en een nacht doorbrachten, mede door onze bijdrage in haar levensonderhoud voorzien en kon de gids tijdens de trekking de bergvolkeren eerste hulp verlenen (met de pleisters die toeristen achterlaten), èn hun postbezorger zijn. Zouden toeristen wegblijven dan valt deze hulp weg. En ja, natuurlijk vloeit er toeristengeld naar de staatskas. De bijdrage van het aantal toeristen valt, volgens Mr. Donald, echter nog steeds weg tegen het grote geld van buitenlandse investeerders en producenten.

Nu is Noord-Korea geen Birma. Vrij reizen is uitgesloten (en daarmee de mogelijkheid om je geld ‘achter te laten’ bij de bevolking), de mogelijkheid van contact met Noord-Koreanen wordt zoveel mogelijk uitgesloten en informatie delen is onmogelijk. Toch kan je ook voor de Noord-Koreanen het verschil maken. Door je aanwezigheid, door het tonen van vriendelijkheid, te lachten, te zwaaien. En door uit eigen ervaring je verhaal te vertellen. Een verhaal niet gebaseerd op (gekleurde) berichtgeving uit de krant. Ook in het westen bepaalt de media in sterke mate waar wij over praten. Propaganda of wat daar op lijkt, is van alle tijden en van alle landen. En ja, natuurlijk trok Noord-Korea ook vanwege het isolement, en het feit dat nog weinig toerisme het land hebben bezocht. Ik zou hypocriet zijn als ik dat zou ontkennen. Maar laten we in de ‘wel of niet gaan’ discussie niet vergeten dat we tegenwoordig en masse afreizen naar landen waar dictators de dienst uitmaken en/of mensenrechten met regelmaat worden geschonden (China, Midden-Oosten) zonder dat er een haan naar kraait. Ook in deze landen blijft het belangrijk om proberen het verschil te maken, om bij thuiskomst niet alleen de mooie verhalen te vertellen maar ook bereid te zijn de negatieve kanten te belichten. En bovenal – naast de herinneringen – te beseffen dat vrijheid (van meningsuiting) een groot goed is waar we met z’n allen zuinig op moeten zijn.