Sanaa
al ars, de bruiloft
Het is deze maandag warm en stoffig. Straks gaat de familie de bruid opzoeken. Gisteren hebben we haar met de hele familie in een stoet van wel 20 auto’s, knallend van het vuurwerk en kalashnikofs, weggebracht naar haar echtgenoot; ik heb gelachen en gehuild.
Sinds afgelopen dinsdag duren de ceremonies al, met iedere dag minstens een andere jurk (voor de hele familie) de een nog mooier dan de ander, in alle kleuren van de regenboog.
Het begint iedere middag om n uur of 4, thuis, in de mega villa van een van haar broers of in een gigantische zaal helemaal gevuld met kussens en een podium. De gasten, altijd alleen maar vrouwen, (de mannen moeten hun dagen elders slijten zonder feestjes), doen eigenlijk de hele middag niks anders dan zitten, qat kauwen en thee met melk drinken. Af en toe worden de benen traditioneel gestrekt op de klanken van Jemenitsche of Egyptische dansmuziek. Als de bruid binnen komt is het de bedoeling dat iedereen een lange hoge kreet slaakt en tegelijkertijd met haar tong heen en weer gaat (ik heb geen flauw idee hoe dit heet). De bruid beweegt dan heel langzaam naar haar stoel, begeleid door gezang en het gejodel, om daar de rest van de middag op door te brengen. Haar vriendinnen nestelen zich om haar heen en kletsen over de jurk, de make-up en de toekomstige echtgenoot wiens foto de bruid al vanuit het hoesje van haar telefoon tegemoet lacht.
Naast de vele verschillende jurken zijn er ook allerlei ceremonies. Op dinsdag gaat de bruid met haar vriendinnen naar de hammam en wordt ze thuis verwelkomd met een regen van geurige bloemetjes. De rest van de week wisselen staat in het teken van het dragen van al je goud, of het harsen van het gehele lichaam. Ook worden de armen en benen van de familie en vriendinnen met naqs beschilderd. De bruid zelf is pas op zaterdag aan de beurt zodat ze er tiptop uitziet op de avond dat ze naar haar echtgenoot gaat.
De laatste dag is de zaal overvol; de vrouwen zitten op elkaar gepakt in het gangpad en de lucht is warm en zweterig terwijl de muziek keihard in onze oren tettert. De bruid is op haar mooist in “de witte jurk”. Ze schrijdt uiterst langzaam naar het podium waarbij ik de “eer” gekregen heb om te zorgen dat de meters lange sleep nergens achter blijft hangen omdat ik de enige ben die gewoon op de film kan worden opgenomen. De rest van de vrouwen, voor wie de mogelijkheid bestaat dat de camera ook maar een vage glimp van ze op zal vangen, bedekken zichzelf met kussens en sluiers. Bij de ingang wordt iedereen zelfs gefouilleerd zodat er ook geen stiekeme foto’s met mobieltjes gemaakt kunnen worden. Alles wordt in het werk gesteld dat geen enkele vreemde man de vrouwen op hun mooist te zien krijgt. Ontdaan van mijn telefoon dans ik samen met Reem, Warda, Naseem, Suruq en Amal om Samia heen te midden van de kleurige vrouwenmassa.
Tegen een uur of acht is de zaal al een stuk leger, de nervositeit stijgt en wordt het tijd om te gaan. Binnen staat een met grote strikken versierde Mercedes waar in door ons wordt plaatsgenomen. Ik zit naast Samia op de achterbank. Als we wegrijden knallen de rotjes onder auto terwijl de bruid in mijn arm knijpt.
Ik sla een arm om haar heen omdat ik ontzettend veel met haar te doen heb. Het duurt lang voordat we bij het hotel zijn waar Samia in een grote stoel, in de vorm van een hart, mag wachten totdat haar broers haar echtgenoot binnen brengen. Deze, duidelijk even zenuwachtig als zijn vrouw, mag op een zelfde stoel gaan zitten en samen mogen ze een heleboel cliché-foto’s vullen. Ik voel me vreemd om naar twee mensen te staan kijken die elkaar omarmen en naar de camera grijnzen terwijl ze elkaar voor het eerst zien. Voor mij voelt het als een poppenkast. Ik heb echt medelijden met die twee, maar vooral met Samia, die we achterlaten tussen alle kaarsen en bloemenkransen. Maar ik ben me er zeer van bewust dat mijn perspectief niet het hare is en dat zij mijn gevoelens van onbehagen niet deelt . Voor haar is het huwelijk heilig en Allah zal zorgen dat het goed met haar gaat.
Deze week heb ik leren jodelen (onder het nodige gelach) en Egyptisch leren dansen. Ik heb heel veel leuke mensen leren kennen die allemaal weer oprecht blij zijn om mij te ontmoeten en mij overal bij te betrekken. Helemaal vol van zoveel ervaringen die ik door de taalbarriere niet allemaal goed weet te interpreteren, rijden we door het nachtelijke Sana’a. De vrouwen om mij heen willen allemaal weten wat ik van het huwelijk, de bruid en de bruidegom vond. Ik zeg maar dat ik het allemaal geweldig vond, wat voor het grootste gedeelte ook zo is. Toch kan ik het niet laten om, eenmaal thuis, in alle stilte en rust even te huilen omdat ik zo blij ben dat ik zelf kan kiezen.