To Iran or not to Iran?

Door: Joseetje

Geplaatst op Jan 20, 2014

Waarom in godsnaam naar Iran?! Om maar meteen de grootste misverstanden uit de wereld te helpen: Iraniërs zijn geen enge, fanatieke bebaarde moslims die alleen maar 'Dood aan Amerika' schreeuwen en een fundamentalistische regering steunen die de tijden terugzet naar de middeleeuwen. Dat beeld is na de islamitische revolutie (1979) van Khomeini ontstaan. Daarvoor zag men Iran als een modern en ontwikkeld land; het is het oude Perzie van de sjahs en het land van 1001 nacht. Er is een groot verschil tussen wat de media ons laat zien (het uiterst religieuze regime dat de mensen onderdrukt) en de ontzettend gastvrije, vriendelijke en tolerante bevolking. Ik heb nog niet eerder een land met zoveel gastvrijheid bezocht. Ik heb me geen moment onveilig gevoeld en sterker nog: ik voelde me net een prinses! En ja, ik wilde het wel eens voelen hoe het is om onder een hoofddoek in een streng religieuze staat te zijn.

Via Istanbul vliegen we naar Ankara, om van daaruit de Trans Asia Express te pakken naar Iran, een treinreis van 2 dagen en 2 nachten. Deze trein vertrekt 1x per week, dus de tickets hebben we al weken in de pocket. Wanneer we op het perron staan en meerdere niet-Engels sprekende stationsmedewerkers ons melden dat de trein ‘yok’ is, wordt ons uiteindelijk duidelijk dat de trein niet gaat. Ze zijn bezig aan het spoor. Maar niet getreurd, over 3 weken gaat de trein weer!

Na wat speurwerk op internet boeken we nog voor dezelfde dag een vlucht terug naar Istanbul, vanuit waar we twee dagen later (wanneer ons visum pas ingaat) kunnen doorvliegen naar Tabriz in noord Iran, de stad waar we zouden uitstappen uit de trein.

Voordat we het vliegtuig verlaten gaan onze hoofddoeken op en trekken we onze lelijke lange zwarte jurken aan. De Islamitische wetgeving in Iran, de sharia, verplicht vrouwen het haar en lichaamsvormen verbergen. De douanebeambte stempelt zonder vragen ons paspoort en visum, waarna we bij de bagageband horen: “Zo dames, dat ziet er goed uit”. Hier spreekt onze Iraanse reddende engel die op zijn 20e vanuit Iran naar NL is gevlucht. Na vele jaren is hij nu enkele weken terug in Iran om zijn familie weer te zien (hiervoor staat zijn vader ‘garant’ en is de voorwaarde dat hij niet over politiek mag praten). Ik vraag of hij nog tips heeft voor het wisselen van geld (door alle Westerse boycotten ligt het internationale betalingsverkeer plat en kunnen we dus nergens pinnen) en de kosten van een taxi naar de stad. Onze Engel (uit veiligheid zal ik ‘m maar zo noemen) geeft aan eerst even zijn familie in de aankomsthal te begroeten en daarna ons verder te helpen.

En hoe! De komende 24 uur richt hij zijn volledige aandacht op ons. In plaats van met zijn familie naar huis gaan, verdeeld hij zijn familie over diverse auto’s en rijdt hij ons in zijn vaders auto naar een hotel in de stad. Hier spreekt men geen Engels en hij regelt onze kamers en we kletsen door onder het genot van een grote pot thee. Geld wisselen gaat vandaag niet lukken zegt Engel, op vrijdag is alles gesloten… Engel staat erop dat we geld van hem aannemen en morgen zal hij met ons naar de bazaar gaan om geld te wisselen. Omgerekend krijgen we bijna € 100 van hem. Waar kom je dit nog tegen?! En nee, het is geen ta’arof, het Iraanse gastvrijheidsgebruik om iets aan te bieden (veelal uit beleefdheid en soms iets wat ze helemaal niet waar kunnen maken), waarna het gepast is minimaal 3x te weigeren, zodat de aanbieder zijn aanzien kan redden. Pas als men blijft aandringen kun je ingaan op het aanbod. Erg tricky, al moesten mensen vaak ook lachen als wij hen tot 4x toe een koekje of nootjes aanboden en ze bleven weigeren.

Engel vraagt wat we de volgende dag willen doen. We willen graag naar Kandovan, een rotsdorpje waar de mensen in de natuurlijke rotstorens wonen, zoals in Cappadocie in Turkije. Engel spreekt een man in de lobby aan die zich graag aanbiedt als driver/guide voor de volgende dag. Engel onderhandelt de mooie prijs van € 12, waarvoor het mannetje ons een dag meeneemt naar Kandovan. Een natuurlijk hoeven we vooraf niets te betalen, “misschien ben ik morgen wel dood” lacht hij ons toe.

Als we de volgende dag terugkeren uit Kandovan, staat Engel al op ons te wachten buiten het hotel. “Hooooooi! Tijd voor een drankje?” De rest van de middag en avond laat hij ons de mooie plekjes van de stad zien en maken we het straatonderhandelen van de beste wisselkoers mee. De regering hanteert een koers van 16.000 rial voor 1 euro; Engel regelt 41.500 rials voor onze euro en even later lopen we met een flink pakket van 40 miljoen doekoes over de bazaar. Engel heeft hier in zijn tienerjaren gewerkt en veel bazaarondernemers kennen hem nog en beginnen bijna te huilen als ze hem zien. Engel vertelt dat zijn ouders boos waren dat hij ons naar een hotel had gebracht. Thuis hadden ze toch ook plek voor ons? Dan hadden ze lekker voor ons kunnen koken en misschien hadden we wel vuile was, dan had moeders dat voor ons kunnen wassen… Wat een lieve mensen, ik loop de hele dag met een smile van oor tot oor naast Engel. “Weet je wat alle mensen tegen elkaar zeggen als ze jullie zien? Ze vragen zich af wat jullie hier doen.”