Bezoek aan gezinsvervangend tehuis Sumber Kasih (vervolg)
Java
Indonesië
Corinesteenwijk
Bezoek aan gezinsvervangend tehuis Sumber Kasih (vervolg)
Een groot hart
Deel 2
In een samenleving waarin een handicap als een straf van de goden wordt beschouwd en mensen liever niets te maken hebben met gehandicapten, zou je wellicht verwachten dat het beter is om de bewoners van Sumber Kasih niet deel te laten nemen aan het leven van alledag. Joko is het hier duidelijk niet mee eens: ‘Beter voor wie? Voor de bewoners of voor de mensen die zich laten leiden door angst en vooroordelen? Vooroordelen kan je alleen wegnemen door het tegendeel te bewijzen. Ik vind het daarom erg belangrijk dat de bewoners integreren in de nabijgelegen kampong. Dat hun wereld groter is dan de muren van het tehuis. Voor een menswaardig bestaan is namelijk meer nodig dan een dak boven je hoofd, voldoende te eten en iedere dag schone kleren. Het betekent ook dat je een zinvolle dagbesteding hebt, je kunt ontwikkelen, iets hebt om trots op te zijn. En dat kan alleen door deel te nemen aan de samenleving.’
Tijdens ons bezoek aan Sumber Kasih hadden wij al kennis gemaakt met enkele, zeer nieuwsgierige, bewoners uit de kampong. Lieve mensen die ons het hemd van het lijf vroegen, maar ook zeer begaan zijn met het lot van de bewoners van Sumber Kasih. Dit leek moeilijk te rijmen met het beeld dat Joko had geschetst over vooroordelen en angsten. Joko legt uit: ‘Opvattingen van een samenleving verander je niet van de ene dag op de andere, daar gaan jaren overheen. In het geval van Sumber Kasih zijn we ruim tien jaar bezig geweest om de bewoners ‘volwaardig’ lid te laten worden van de kampong. In de beginjaren hebben we veel voorlichting gegeven. Dan ging ik bijvoorbeeld met een zwangere begeleidster bij de bewoners van de kampong op bezoek en nadat het kerngezonde kindje geboren was nog eens. Op die manier konden de bewoners van de kampong met eigen ogen zien dat de omgang met gehandicapte mensen niets doet met het ongeboren kind. Toen het eerste ijs gebroken was, hebben we sport en spel ingezet als bindmiddel tussen de kampong en Sumber Kasih. Zo spelen we elke vrijdag gezamenlijk volleybal en gaan de bewoners van de kampong geregeld mee met wandelingen en excursies in de omgeving. Dit levert ons veel op, niet in de laatste plaats een stukje sociale controle. De bewoners van de kampong houden een oogje in het zeil en dat is een geruststellende gedachte.’
Huis met een gouden dak
Na het overlijden van Pa Nico in 2003 heeft Sumber Kasih een tijdje kunnen voortbestaan op diens nalatenschap. Daarna was het geld op. Omdat er geen overheidssteun is en de bewoners en hun familie vaak erg arm zijn, is Sumber Kasih tegenwoordig voornamelijk afhankelijk van steun uit het buitenland. Dat buitenland is Nederland, gezien de herkomst van Pa Nico.
Terug in Nederland spreken we opnieuw met Auke Huistra, voorzitter van de Stichting Vrienden van Sumber Kasih. Auke: ‘De afgelopen jaren hebben wij hard gewerkt om het tehuis op orde te krijgen. Dit is gelukt, mede dankzij bijdragen van de Friesland Bank, het Old Burger Weeshuis in Sneek en sportschool Nije Balans in Lemmer. Maar daarmee zijn we er niet. Nu is het zaak een geldstroom op gang te brengen voor (levens)onderhoud van de bewoners en salarissen van de begeleiders. We moeten voorkomen dat we bij wijze van spreken een huis met een gouden dak hebben neergezet, maar het niet kunnen exploiteren. Daar kan ik wel eens wakker van liggen.’
Auke, die vele jaren in de financiële dienstverlening heeft gewerkt en inmiddels gepensioneerd is, blijft wel realistisch als het om geld gaat: ‘De tijd dat in Nederland alles zo maar kon en er miljoenen werden overgemaakt naar ontwikkelingslanden ligt, mede dankzij de economische crisis, ver achter ons. Daarbij hebben grootschalige hulpacties, zoals voor Haïti, een negatief licht over internationale samenwerking doen schijnen. Dit heeft zijn weerslag op kleinschalige projecten die dreigen vast te lopen door geldgebrek. Hoewel het ons streven is om Sumber Kasih op termijn volledig selfsupporting te maken, is geldelijke steun voor het tehuis vooralsnog van levensbelang. Je kunt dit vergelijken met leren fietsen; voordat je je kind kunt loslaten, moet je het eerst een zetje in de rug geven.’
Echte rijkdom
Door zijn werk voor de Stichting heeft Auke in de loop der jaren wel geleerd het woord rijkdom te relativeren: ‘Sumber Kasih heeft, zolang het nog niet selfsupporting is, nu eenmaal sponsorgeld nodig voor de exploitatie. Maar als je het mij vraagt staat dat los van echte rijkdom. Echte rijkdom zit veel meer in immateriële zaken, zoals authenticiteit, humor, eerlijkheid en dankbaarheid. Op dat gebied kunnen we in Nederland nog een voorbeeld nemen aan de bewoners van Sumber Kasih.’
Dat ook Pa Nico door zijn werk bij Sumber Kasih het woord rijkdom een andere betekenis heeft gegeven, blijkt wel wanneer Rik Felderhof vraagt of je een speciaal talent nodig hebt om met zwakzinnigen om te gaan. Pa Nico denkt even na en antwoordt vervolgens:’Een groot hart… en gevoel voor humor. Want dat hebben ze!’ Wat Pa Nico toen misschien nog niet wist, maar wij inmiddels wel, is dat dit ook geldt voor Joko en Auke. Bijzondere mensen met een bijzondere missie.
Foto's
