De bruiloft van ketut, mijn chauffeur op Bali.
Bali
Indonesië
CSmetsers
De bruiloft van ketut, mijn chauffeur op Bali.
De bruiloft van Erni en Ketut was een belevenis die Angela en ik niet snel zullen vergeten. We waren door hen uitgenodigd om de bruiloft bij te wonen en hadden ons daarvoor in traditionele Balinese kleding gestoken. De vrouwen van Puri Taman Sari hadden ons geholpen door het verstrekken van een sarong en een kebaya. Toen we bij het erf van de woning van de ouders van Erni aankwamen (daar vond de bruiloft plaats) kwamen Erni en Ketut meteen lachend op ons af, ze waren blij om ons te zien. Beiden waren zo geschminkt dat we ze bijna niet herkenden. Maar ze zagen er wel heel mooi uit.
We werden welkom geheten door de ouders van Erni en even later maakten we kennis met de hele familie van Ketut: de moeder, de stiefmoeder, de broers en de zus. Even later begon het binnenkomen van héél veel gasten en kregen Erni en Ketut het druk. Toen iedereen er ongeveer was kon ik even alleen met Ketut praten en ik vroeg hem hoe hij zich vandaag voelde. Hij antwoordde dat hij heel blij was dat hij na zoveel jaren wachten eindelijk met Erni aan een eigen toekomst kon beginnen. Dat het zo lang had geduurd voordat ze konden gaan trouwen had veel te maken met de “adat” (cultuur) van Bali. In Bali is het namelijk zo dat bij een huwelijk de vrouw bij de man gaat wonen en de man heeft dan de plicht om voor zijn eigen ouders te zorgen als die oud zijn. Maar omdat de ouders van Erni geen zoon hadden verlangden zij dat Ketut bij hen kwam wonen en later voor hen zou gaan zorgen. Deze situatie heeft uiteindelijk geleid tot een compromis waarbij Ketut had beloofd voor beide ouders te gaan zorgen. Zijn eigen vader is vorig jaar overleden en dat doet bij hem nog steeds pijn. Daarbij komt dat hij voor het huwelijk uitgeschreven was uit het gezin van zijn eigen ouders en bijgeschreven in het gezin van de ouders van Erni.
Zijn leven zou zich dus voornamelijk gaan afspelen in Gubug waar de ouders van Erni wonen en hij zou zijn eigen familie in Belimbing niet veel meer zien. Deze gedachte gaf hem een dubbel gevoel op zijn bruiloft en dat zei hij ook tegen mij. Voor hem en voor Erni was het een heel grote steun dat wij er waren en toen hij dat tegen mij zei kreeg hij tranen in de ogen. Tijdens de rituelen die daarna volgden, welke totaal anders zijn dan een huwelijk bij ons, speelde deze gedachte constant door mijn hoofd. Mijn laatste boek "Liefde in het échte Bali" gaat over de liefde op Bali en op zo’n dag als de bruiloft van Erni en Ketut komen de verschillen wel heel duidelijk naar voren. Bij een huwelijk op Bali is de positie van de man ten opzichte van zijn ouders veel belangrijker dan bij ons. Voor ons is dat moeilijk te begrijpen maar als je weet dat er in Bali geen sociale voorzieningen zijn (geen AOW, geen pensioen, geen bijstand, geen WW, geen WAO) dan valt beter te begrijpen waarom de zorgplicht van de zonen zo belangrijk is voor de ouders. De vrouwen volgen hier de man en gaan na het huwelijk bij de familie van de man wonen. Voor de westerse vrouw zou zoiets heel moeilijk zijn want meestal voert de schoonmoeder op het erf waar de familie woont de scepter. Och….alles is anders hier….. Maar toch is op zo’n bruiloft ook heel veel liefde aanwezig. Het was aandoenlijk om te zien hoe tijdens de rituelen op deze dag Ketut en Erni elkaars haren moesten kammen, elkaars tanden schoon moesten maken, samen een touwtje met geld moesten doorknippen en samen eten klaar moesten maken. Allemaal symbolen van het voor elkaar zorgen, samen door het leven gaan, in goede en slechte tijden. Uiteraard speelt het hindoe-geloof daarbij een grote rol. Op het erf van de ouders van Erni was ook een soort altaar ingericht waar een “brahmana” (hindoe priester) zat te bidden. Hij had een heel mooi karakteristiek gezicht en straalde echt iets uit. Op een gegeven moment moesten Erni en Ketut bij hem komen en gingen ze samen bidden. Dat maakte op Angela en mij indruk en het is moeilijk te omschrijven waarom wij dat zo voelden. Misschien was het de entourage of de schoonheid die van deze mensen afstraalde. Het was echt een sereen moment dat echt bij een dag als deze hoort. Toen we later gingen genieten van een overvloedig buffet en er hartelijk gelachen werd om de toerist die zoveel kon eten (ik dus) werd de sfeer meer ontspannen en konden Erni en Ketut echt gaan genieten van hun gasten. Erni heeft een baan bij de overheid (dat betekent ook dat zij straks pensioen krijgt) en al haar collega’s waren er. Dat waren er misschien wel 200 en allemaal wilden ze weten of wij in Bali woonden. Ketut antwoordde dan dat wij speciaal voor de bruiloft naar Bali waren gekomen en straalde daarbij van oor tot oor. Bij het afscheid werden we door Erni en Ketut omhelsd en we voelden hun echte blijdschap. Toen we met onze chauffeur terugreden naar ons logeeradres speelde de bruiloft zich nog verschillende malen in mijn hoofd af. Het was een heel bijzondere dag geweest.