Bedevaart naar Besakih
Bali
Indonesië
Album-editions
Bedevaart naar Besakih
Het licht is die ochtend onheilspellend. Als ik buiten kom ligt er een dikke laag stof op de veranda van mijn huisje. Bali lijkt droefgeestig. Maar waarom toch? Het is een bijzondere dag vandaag! Het hoogtepunt van het Eka Dasa Rudra ritueel. Een feest dat eens in de 100 jaar plaatsvindt in de heiligste tempel van Bali de Pura Besakih, gelegen op de helling van de Gunung Agung vulkaan (3000m). De Gunung Agung is de verblijfplaats van de Balinese oppergod en verder huizen hier ook de geesten en demonen van het eiland. Het feest van de Eka Dasa Rudra moet eens in de 100 jaar gevierd worden om het heelal te zuiveren van alle kwaad.
Met mijn vaste gids ga ik, gekleed in sarong en hoofdband, op weg naar de tempel om de slotceremonie mee te maken: een processie vanaf de tempel via een steil pad naar de kraterrand van de vulkaan. Om de toornige incarnatie van de hindoegod Shiva gunstig te stemmen worden tijdens deze ceremonie dieroffers gebracht. Vogels, slangen, konijnen, kippen, geiten, muizen en een buffel zullen levend in de krater van de vulkaan worden gegooid.
Onderweg heeft het landschap niet langer die prachtige groene gloed die ik maar al te goed ken. Alles baadt in een onwaarschijnlijk saffraangeel licht. De weg naar de tempel wordt steiler en we passeren grote groepen pelgrims die ook richting tempel gaan om hun godsdienstige plichten op deze belangrijke dag te vervullen.
Ineens klinkt er getik op het autodak. Het geluid van een tropische regenbui? Alleen vallen er geen druppels… Het tikkende geluid wordt veroorzaakt door minuscuul kleine steentjes. In een korte van tijd is de auto bedekt met dezelfde grijze stoflaag die vanmorgen op mijn veranda lag.
We zijn niet ver meer van de tempel als een enorme doffe dreun uit de vulkaan de aarde doet trillen en zorgt voor zo’n luchtverplaatsing dat mijn oren dichtklappen. Het laatste wat ik zie is een onheilspellende zwarte golf die als een lawine naar beneden stort gevolgd door een oorverdovende klap…
Ik schrik wakker. Hoor ik iemand roepen? Ik transpireer over mijn hele lichaam. Heb ik gedroomd? En nu besef ik wat er gebeurd is. Ik moet lezend in slaap zijn gevallen want mijn boek The Night of Purnama* (De nacht van de volle maan) ligt naast mijn bed geopend op de grond. De klap waardoor ik wakker schrok is door het vallende boek veroorzaakt. Het boek is een ooggetuigenverslag van de vulkaanuitbarsting die Bali trof in 1963 tijdens het religieuze Eka Dasa Rudra ritueel.
Het roepen komt van mijn gids. Het is al lang tijd om op te staan voor onze tocht naar het tempelcomplex van Besakih. Voor mij ook weer één van die vaste programmapunten tijdens een verblijf op het eiland.
Na een uurtje rijden arriveren we bij de Pura Besakih, een uitgestrekt complex van 22 tempelhoven gelegen op de helling van de vulkaan op een terrein van ruim een kilometer lengte. Omdat het nog vroeg is is het héél rustig en kan naar hartenlust fotograferen.
Bij de hoogste tempel, de Pura Pengubengan, neem ik een rustpauze en terwijl ik uitkijk over het complex gaan mijn gedachten terug naar mijn bezoek hier een aantal jaren geleden.
Toen werd hier het religieuze feest van Panca Walikrama gevierd. Ook dit is één van de spirituele reinigingsrituelen van het Bali-hindoeïsme en vindt eens in de 10 jaar plaats.
Gedurende een week komen pelgrims naar de hoofdtempel om te offeren en te bidden, net als tijdens de Eka Dasa Rudra .
Dezelfde gids begeleidde me toen door de candi betar, een gespleten toegangspoort, en we betraden de binnenste tempelhof. De aanblik toen zal ik nooit vergeten en maakte me destijds gewoon dronken van bewondering en ongeloof. Honderden en honderden pelgrims gezeten in lange rijen wachtend om gezegend te worden door de in het wit geklede priesters. Rondom het plein stonden lange tafels waar de pelgrims de aangeboden offers hadden neergezet.
In mijn herinnering hoor ik nog de klanken van de gamelan en het geprevel van de priesters en de gelovigen. En net als vandaag verhief zich de vulkaankegel tegen een strak blauwe hemel, af en toe een zwavelwolk uitpuffend als een soort waarschuwing dat het ondergrondse geweld slechts rust.
Als ik wakker wordt uit mijn dagdroom neem ik door een achteruitgang van de tempel een steil pad omhoog. Vandaag géén processies en géén geluid van de gamelan. Het enige geluid wat ik nu hoor is het ruizen van de bomen in de wind. Dit moet haast het pad zijn wat de processie in 1963 volgde naar de top. Hier moeten zich tijdens de vulkaanuitbarsting de verschrikkelijke taferelen hebben afgespeeld die ik in het boek heb gelezen en in mijn droom tot leven kwamen.
Na een kwartier klimmen bereik ik een soort plateau. Vanaf hier heb ik een indrukwekkend uitzicht over het gehele tempelcomplex. Maar vandaag geen drommen pelgrims maar slechts een enkele gelovige die zijn offer komt aanbieden. Als ik achterom omhoog kijk ontwikkelt zich nu bewolking rond de top van de vulkaan. Nog net kan ik waarnemen dat de vulkaan een rookwolk uitpuft. Vanaf de hoge top van deze heilige berg kijken de goden ook vandaag ongetwijfeld welgevallig neer op die enkele pelgrim.
Bali blijft me fascineren!
Voor webgallerie: www.album-editions.nl
*The night of Purnama", Anna Mathews, 1965 Nonathan Cape
Foto's
