New Delhi
Overschaduwd door de dood * de familie Modi *
Dit verhaal maakt onderdeel uit van een boek dat ik in 2010 maakte voor de stichting TejasAsia in India. Het origineel is geschreven in het Engels en vrij vertaald naar het Nederlands.
De dood waart door dit huis.
Het bedekt de mensen die er wonen, als een dikke deken..
Het slokt ze op en spuugt ze uit. Wat rest is puur verdriet en zwarte rouw.
Meenakshi en Archana besluiten me mee te nemen op huisbezoek bij enkele scholieren.
Ze willen zien hoe de zusjes Modi zich redden na het recente overlijden van hun moeder, 2 juli jongstleden. Ze dachten dat er misschien een interessant verhaal voor mij aan vastzat. Ik voelde me enigszins ongemakkelijk. Is het niet een beetje lomp en ondoordacht om twee dagen na het overlijden met een camera op de stoep te staan? Maar Meenakshi verzekert me dat het geen enkel probleem is. Nog ietwat bezwaard loop ik met hen mee....
Na een korte wandeling door het vuilnis van Tughlakabad komen we bij een grote poort aan de rand van de wijk. In de opening zit een vrouw op leeftijd, voorovergebogen, haar hoofd rustend in haar handen. " Her mother" fluistert Meenakshi.
Ik voel me meer en meer bezwaard. Het rauwe verdriet hangt duidelijk zichtbaar om deze vrouw. Hoe onnatuurlijk is het voor een moeder om haar eigen kind af te moeten geven. De pijn van deze vrouw moet ondraaglijk zijn. Oneindig.
Hoe kan ik me in godsnaam hierin mengen?
Ik schuifel achter Meenakshi en Archana aan, mijn camera onopvallend onder mijn omslagdoek geschoven. Ik besluit me zo nederig mogelijk op te stellen. Tot mijn verbazing groet de oude dame me echter opvallend hartelijk. Ze lijkt zelfs blij met ons bezoek en we worden direct mee naar binnen genomen.
In een klein donker halletje staan wel zes paar slippertjes, elk in een andere maat en een andere kleur. Ergens, ver weg, hoor ik een kind lachen. Een vreemd geluid om de stilte te vergezellen die in de aangrenzende kamer hangt. Twee mannen liggen op een matras, ogenschijnlijk te slapen. Kunnen we hen wel zomaar storen? Meenakshi maakt direct een einde aan die twijfel door een gesprek te beginnen met een jong meisje dat tegen de muur zit. Archana vertelt me intussen dat de oudste man de echtgenoot is van de vrouw die we buiten tegen kwamen. Ergo, de vader van de overleden vrouw. De jongste man is haar echtgenoot, de meisjes zijn haar dochters. Vier meisjes in schooluniform glippen langs me heen en mengen zich in het gesprek.
Het eens zo gelukkige gezinnetje bestond uit vader en moeder en zeven, echt waar, zeven dochters. De oudste dochter is Bhawana van 18. De jongste is Laxmi van 5. Daartussen komen Rachna, 14, Pooja, 12, Pushpa, 11, Rithika, 10 en Riya van 8. Ik tel de meisjes in de kamer en kom slechts tot 6. Bhawana is getrouwd en naar het platteland verhuis met haar echtgenoot, zo blijkt.
Een gelukkig Indiaas gezin dus. Totdat het lot hun moeder wegnam. Ik ben nieuwsgierig naar haar doodsoorzaak, maar durf er niet naar te vragen, dus ik wacht tot we het huis verlaten voordat ik er naar informeer bij Meenakshi. ' Some women's disease' is alles wat ik te horen krijg. Ik probeer een dodelijke ziekte te bedenken die alleen vrouwen treft, maar kan me niks bedenken, dus haar antwoord laat me enkel met nog meer vragen zitten. Even later vervolgt ze: ' the right medicine could have saved her life, but these people lack the money to buy any, or even to see a doctor' . Wat een wrede wereld is het toch. Het pad naar genezing is alleen toegankelijk voor hen die de tol kunnen betalen. Hoe hard hij ook werkt in de fabriek, deze echtgenoot had geen enkele kans om het leven te redden van de vrouw die hij liefhad. De vrouw die de moeder was van zijn zeven dochters.
Terwijl Meenakshi en Archana hun gesprek met de meisjes vervolgen, ga ik zwijgend zitten en bestudeer de kamer. Het is vrij klein, maar ik heb kleinere kamertjes met nog grotere gezinnen gezien. De sfeer is deprimerend. Niet alleen vanwege de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, maar ook vanwege het gebrek aan meubilair en het weinige natuurlijke licht dat aanwezig is. Ik verdiep me in de meisjes, in de expressie op hun gezicht terwijl ze praten, hun gebaren, hun lichaamstaal. De oudste heeft het duidelijk het moeilijkst van allemaal. De jongsten lijken wat minder aangedaan. Misschien wel logisch, ze snappen allemaal wat er is gebeurd, maar de gevolgen zijn op vijfjarige leeftijd waarschijnlijk nog niet volledig te overzien.
In deze kamer voel ik me klein en nederig. Ik raak zo verstrikt in mijn eigen gedachten dat ik in eerste instantie niet doorheb dat iedereen naar mij staart met een verwachtingsvolle blik. Alsof ze iets van me verwachten. Meenakshi gebaart me om wat te zeggen.. ik stamel wat.. weet niet wat ik moet doen. Archana haalt mijn schriftje en pen te voorschijn. Voor zover ik kan begrijpen wordt ik geacht vragen te stellen. Ik raak bijna in paniek. Wat moet ik in godsnaam vragen aan deze meisjes? Ze hebben zojuist hun moeder verloren! ' How about school?' weet ik uit te brengen. Oppervlakkige zaken eerst. Ze geven netjes antwoord, maar hun woorden klinken hol en betekenisloos. Natuurlijk, mama is de enige van betekenis op dit moment. Maar dat is juist het enige waar ik niet naar kan, wil, vragen. Haar aanwezigheid is nog zo overweldigend. Het zit in ieder woord, in iedere beweging.
Snel haal ik de camera uit de tas. Ik hoop dat ik wat zelfvetrouwen terug kan winnen door te doen wat ik het liefste doe, achter de lens kruipen en mooie plaatjes maken.
(... deel 2 komt eraan..)