Deel 16: Een verwarrende dag
Deel 16: Een verwarrende dag
Dag 17: Phnom Penh: dagtocht per tuktuk
Een verwarrende dag vandaag. Mooi en beschamend rijk wisselt af met ongelooflijke armoede. De pracht en praal en de macht van een enkeling tegen de overheersing, onderdrukking en genocide waar velen mee te maken kregen.
Na het ontbijt worden we opgehaald door onze gids met twee tuk-tuks. Het is al onbeschrijfelijk druk op straat. We zien geen enkele logica en regel in het verkeer, maar alles loopt op verwarrende rolletjes en soepelheid naar elkaar toe. Niemand boos, niemand geïrriteerd!
We beginnen bij het Nationale Museum, gehuisvest in een mooi en groot traditioneel gebouw. Daar krijgen we een goed overzicht van de Khmerkunst.
Indrukwekkend (en triest) zijn de herinneringen aan de recente oorlogsgeschiedenis, de voormalige Tuol Slenggevangenis en de zogenaamde Killing Fields.
We bezoeken eerst de Killing Fields, die 15 kilometer buiten de stad liggen. Op gruwelijke wijze zijn hier meer dan 17.000 personen gedood. Er is een herdenkingsstupa. In dit glazen monument liggen 8000 schedels, die als stille getuigen fungeren van het leed dat de overheerser Pol Pot tijdens zijn regime heeft aangericht.
Daarna een lunch in een 'local' restaurant. Als we na het eten een toevallige blik in de keuken werpen vrezen we dat we de dag nauwelijks gezond door zullen komen!
's Middags gaan we naar de gevangenis, in een voormalige middelbare school. De opzet van het museum is heel sober, maar daarom des te indrukwekkender. Van alle gevangenen die hier kwamen werd een foto genomen: de slachtoffers krijgen daardoor een gezicht. De ogen van de slachtoffers volgen ons nog lang. Sommige nog hoopvol, andere berustend of opstandig, maar meestal alleen maar angstig. Weten dat je de volgende dag misschien niet haalt of, erger nog, dat je eerst nog de vreselijkste martelingen moet ondergaan, terwijl je uiteindelijk een zekere dood tegemoet gaat. In het museum krijg je een goede indruk van alle gruwelijkheden die zich in deze gevangenis hebben afgespeeld tijdens het regime van de Rode Khmer.
Bij de bevrijding van de Tuol Slenggevangenis waren nog slechts enkele gevangen in leven. Van hen is een foto gemaakt en deze hangt in de ruimte waar zij gevonden werden. Het bed, alleen een spiraal waarop zij lagen, inclusief ketenen, staan als een stille getuige in de ruimte. Heel beklemmend.
Gelukkig is weer terug in de stad de wat vrolijker kant van het dagelijks leven van de Cambodjanen te zien, maar loslaten kunnen we het nog niet. We gaan naar de Russian Market, een gezellige wirwar van marktkraampjes waar van alles, zoals zilver en zijde, te koop, maar we nemen het niet in ons op. Lopen wat verdwaasd door alle drukte heen en nemen bijna mechanisch wat foto's.
Als laatste van deze dag met te veel indrukken gaan we naar het prachtige Koninklijke Paleis en de indrukwekkende Zilveren Pagoda. Het paleis bestaat uit verschillende gebouwen met mooie kleurrijke daken. Eén van de gebouwen is de Zilveren Pagoda, die zijn naam te danken heeft aan de duizenden zilveren tegels op de vloer. In de tempel staan mooie en waardevolle Boeddhabeelden van diverse materialen. Er zijn gouden Boeddha’s, Boeddha’s van jade; sommige zijn rijk versierd met edelstenen en diamanten. We kunnen het niet nalaten cynisch te zijn. De waarde van de spullen in het koninklijk paleis is zó groot, het paleis zelf zó schandalig luxe en overdone. Verkoop die hele handel, en steek het geld in medische zorg, onderwijs en werk. Want er is niets!! De scholen zijn er wel, maar de geschoolde leerkrachten gaan naar het privéonderwijs, omdat zij in het overheidsonderwijs te weinig verdienen om van te leven. Ook vandaag hebben we weer een gids met uitgesproken politieke ideeën. Met een grote aversie tegen de Thai en de Vietnamezen, die Cambodja willen beheersen en overheersen. Met de angst dat Cambodja als land en de Khmer als volk door deze landen zal worden ingelijfd, zoals al eerder met grote delen van Cambodja is gebeurd. De dag door hebben we daarover, in de tuk-tuk, bij de lunch en tijdens de excursies, veel discussie. Interessant. We raken niet uitgevraagd en zijn van plan ons thuis daarin eens verder te verdiepen.