De ongeveer 3000 bewoners van de paradijselijke Carteret Eilanden (Papoea- Nieuw-Guinea) dreigen dakloos te worden. Door de stijgende zeespiegel worden de eilanden steeds kleiner en zullen uiteindelijk zelfs compleet in de oceaan verdwijnen.

Strijd
De Carteret eilanden zijn atollen die toebehoren aan Bougainville, een autonome provincie van Papoea-Nieuw-Guinea. De bewoners behoren tot de eerste 'klimaatvluchtelingen’ ter wereld. Al bijna dertig jaar gaan ze de strijd aan met de stijgende oceaanspiegel door het bouwen van dammen en het aanplanten van mangroves. Telkens opnieuw overspoelen de golven het eiland. Ze verwoesten de velden en moestuinen en contamineren de zoetwaterreserves op het eiland. ‘Het zilte zeewater heeft het land minder vruchtbaar gemaakt’, zegt Ursula Rakova van Tulele Peisa, de lokale NGO die zich inzet voor de belangen van de bewoners. ‘Dertig jaar geleden kweekten we broodvruchten het hele jaar door, nu is het een seizoensgebonden product. Andere vruchten zoals bananen zijn maar half zo groot als vroeger.’

Evacuatie
De eilanden worden alsmaar kleiner en langzaam maar zeker verdwijnen de stranden. Ook heeft de oceaan een van de eilanden, dat ooit één geheel was, in tweeën gesplitst. In 2015 zullen de eilanden naar alle verwachting zelfs volledig in de oceaan verdwenen zijn. Eind 2007 beloofde de overheid werk te maken van een evacuatieplan voor de eilandbewoners. Ze injecteerde 800.000 dollar in een fonds dat beheerd zou worden door Tulele Peisa. Met dit geld konden de eilandbewoners naar Bougainville verhuizen. ‘Eigenlijk kan je niet spreken van een evacuatieplan’, zegt Bernard Tunim van Tulele Peisa. ‘De overheid heeft wel financiële middelen vrijgemaakt, maar heeft voor de bewoners geen land voorzien. Waar in Bougainville moeten de eilandbewoners gaan wonen? Waar zullen ze hun gewassen kunnen telen?’ Tulele Peisa ging daarom zelf maar op zoek naar een nieuwe woonplaats voor de eilandbewoners. ‘We hebben net grond gekocht van enkele grootgrondbezitters in Bougainville. Tegen eind juni hopen we tien families te kunnen huisvesten in Tinputz. In Raua hebben we zo’n 500 hectare land gekocht zodat daar 3000 mensen kunnen gaan wonen’, zegt Rakova in een nieuwsbrief van Tulele Peisa.

Ernstig bedreigd
Papoea-Nieuw-Guinea is niet de enige eilandenstaat die ernstig bedreigd wordt door de stijgende zeespiegel. De meeste eilanden in de Stille Zuidzee - waaronder Kiribati, de Malediven, Vanuatu en Tuvalu - zullen over enkele jaren zwaar in de problemen komen door het wassende water. Volgens een studie van de Wereldbank liggen ook de laag gelegen landen Bangladesh, Vietnam en Egypte in de gevarenzone. Bangladesh zou zelfs een vijfde van zijn oppervlakte kunnen verliezen als de zeespiegel met één meter stijgt.