Spitsbergen: Europa's laatste witte vlek
Spitsbergen is een eiland van gevaarlijke fjorden en gletsjers die nauwelijks zijn onderzocht. Van gedoemde Nederlandse walvisvaarders en obscure Russische mijnwerkers. Maar ook van magische natuur en surrealistische stilte.
Spitsbergen
(ook wel Svalbard genoemd) is een unieke groep eilanden halverwege
de Noordpool en het vasteland van Noorwegen,
waar het officieel deel van is. Op dit meest noordelijke permanent
bewoonde gebied op aarde vind je ongerepte natuur, die rijker is
dan je van zo’n klimaat zou verwachten. Het landschap bestaat uit
massieve gletsjers en bergen. Verrassend genoeg is er ook de nodige
archeologie, met merkwaardige culturele monumenten:
begraafplaatsen, sporen van zeventiende-eeuwse walvisvaarders en de
oude Sovjetmijnstad Barentsburg. Zeebenen zijn een vereiste: deze
witte vlek op de kaart van Europa is alleen te verkennen per
boot.
Into the wild (en het noorderlicht)
De fjorden en gletsjers van Spitsbergen
zijn een van de laatste wildernissen van Europa. Met een rubberboot
laveer je tussen de zeehonden en walvissen en meer je aan om te
wandelen door het ongerepte landschap, waar je onder andere
ijsberen en poolvossen spot. Spitsbergen
is door vele broedkolonies aan de kusten ook een paradijs voor bird
nerds. Duizenden vogels bevolken de kliffen, waaronder alken,
zeekoeten, stormvogels, papegaaiduikers en meeuwensoorten. De
natuurpracht wordt in de winter nog eens opgeluisterd door het
noorderlicht. Een magische ervaring, zeker in combinatie met de
stilte en de complete duisternis waarin de archipel dan is
gehuld.
Sovjet-Unie anno 1980
Een must-see is Barentsburg,
een Russische kolenmijn. Het stadje is viezig, aftands, modderig en
onrendabel, maar heeft een rare charme, alsof je in de Sovjet-Unie
anno 1980 bent beland. Lenin staat er nog fier op een sokkel.
Bezoek in ieder geval het hotel met een volledig houten bar, waar
Armeense cognac te krijgen is, en speel een potje schaak met de
locals. In Smeerenburg op Amsterdam-eiland en op Danskøya wacht een
verrassing van een geheel andere orde: de overblijfselen van
zeventiende-eeuwse Nederlandse walvisvaarders, waaronder
blubberovens en graven.
James Bond-vrieskist
Het meest imposante bouwwerk van Spitsbergen
staat evenwel sinds 2008 in de buurt van de hoofdstad
Longyearbyen: de Svalbard Global Seed. Het gaat om een
vrieskist van James Bond-achtige allure: maar liefst 400.000 zaden
van planten van over de hele wereld. De zaden moeten het hier in
een berg in de permafrost honderden, misschien duizenden jaren
kunnen uithouden. In geval van crisis kan het archief de
diversiteit van de flora op aarde garanderen. De Kluis kan alleen
bezocht worden met speciale toestemming van de Noorse
regering.
Dit artikel is geproduceerd door Columbus Travel (© Columbus Travel 2015)
