Ontdekking: klein Jeruzalem in Italië
In Toscane wacht een prachtig dorpje met Joodse roots en een prachtlocatie boven op een tufsteenrots op ontdekkers.
Met een beetje fantasie heeft de skyline van het middeleeuwse plaatsje Pitigliano in Toscane op een afstandje wel iets weg van die van Jeruzalem: gelegen op een heuvel, rechthoekige huizen die kriskras naast, voor en over elkaar heen gebouwd zijn, verheven boven het landschap.
Italiaans-joods bedevaartsoord
Je zou Pitigliano bijna een Italiaans-joods bedevaartsoord kunnen noemen, want het stadje had eeuwenlang een van de meest bruisende joodse gemeenschappen van de wijde omtrek. In 1555 verhuisde de eerste groep erheen uit de pauselijke staat Lazio, waar ze werden gedwongen in getto’s te leven. De boeren die Pitigliano bevolkten vonden het best, want de nieuwe dorpelingen waren goed in allerlei ambachten, van weven tot aan schoenmaken en stofferen. Al snel werd er een joodse bank geopend. Tijdens Jodenvervolgingen door de eeuwen heen kwam er ook een getto in Pitigliano, maar in tegenstelling tot omliggende plaatsen werden veel bewoners beschermd door hun Italiaanse buren. In de Tweede Wereldoorlog doken joden onder bij boeren en in tufsteengrotten in de omgeving.
Koosjere wijn
In vijf eeuwen tijd zijn de Italiaanse en joodse tradities in Pitigliano met elkaar versmolten. Neem sfratti, een lokale zoetigheid. De koekjes van honing en nootjes zijn gebakken in de vorm van de stokjes waarmee op de deur werd geklopt als een joodse familie naar het getto moest verhuizen. Er wordt nog steeds koosjere wijn (La Piccola Gerussalemme) verkocht en het brood van de bakker lijkt verdacht veel op matzes. Mede dankzij twee van de laatste drie levende joden in het stadje (de rest is naar elders vertrokken), de tachtigjarige Elena Servi en haar zoon, is de synagoge en het kleine joodse getto in de jaren negentig volledig gerestaureerd en wordt de begraafplaats onderhouden met giften van weldoeners. Je kunt het allemaal bezoeken. Elena Servi is niet bang dat de historie met haar verloren zal gaan. Ze heeft alles gedaan wat ze kon.
Walk like an Etruscan
Via de uitgehakte weggetjes van de Etrusken (de vie cave) loop jee van het ene naar het andere spectaculaire stadje-hoog-bovenop-tufsteen: van Pitigliano naar Manciano (18 km) of Sovana (4,5 km), van Sovana naar Sorano (13 km) en van Sorano naar Vitozza (7 km). Lopend van de ene archeologische vondst naar de andere, kom je geen mens tegen. Informeer bij de lokale VVV.
Dit artikel is geproduceerd door Columbus Travel (© Columbus Travel 2015)
