Het verhaal achter de foto
Hoofdredacteur & fotografe Louise ten Have geeft op deze pagina haar reiservaringen weer, met handige tips over de door haar zelf gemaakte reisfoto's.
Snorkelen met walvissen In Tonga
We hebben een moeder met haar net geboren jong gevonden. In slakkengang pruttelt de boot nog iets dichterbij, de enorme donkere vlek in het water wordt steeds groter. De gids gaat het water in en bekijkt of de situatie veilig is. We mogen het water in. Voor me verschijnt een dier dat zo groot is dat er meerdere olifanten in zouden passen. Tegen haar aangeplakt het pasgeboren kalf, dat nu al zo’n vijf meter lang is. De blik van de moeder lijkt door de naar beneden gekromde bek een beetje treurig, alsof ze moet denken aan het leed dat haar soortgenoten in de afgelopen eeuwen is aangedaan. Want dat leed is niet te overzien. Al in de achttiende eeuw begon de jacht op bultruggen. Met name moeder en kalf waren een gemakkelijke prooi. Had je het kalf eenmaal geharpoeneerd en vastgesjord aan het schip, dan kwam de moeder vanzelf naar haar inmiddels dode jong toe en kon zo gemakkelijk ook worden gedood. Op het dieptepunt van de walvissenjacht, midden jaren tachtig van de vorige eeuw, bedroeg de grootste subpopulatie bultruggen slechts zestig vrouwtjes. In 1986 werd eindelijk de jacht op walvissen wereldwijd verboden, in Tonga legde koning Tupou de Vierde deze al acht jaar eerder aan banden. Net op tijd voor de walvissen en de Tonganen. Volwassen bultruggen komen namelijk net als zwaluwen en zalmen elk jaar terug naar de plek waar ze geboren zijn om te paren en te baren. Heb je je eigen wateren leeg geharpoeneerd, dan zie je nooit meer een walvis. Zo is in de eens zo walvisrijke wateren rond Fiji al tientallen jaren geen walvis meer te zien. Maar dit kalf is hier voorlopig veilig. Tonga heeft nauwelijks inkomsten en is vooral aangewezen op het toerisme. Terwijl mama rustig aan de oppervlakte dobbert, kronkelt het jong om haar heen en komt nieuwsgierig naar me toe. Ik schrik hier zo van dat ik vergeet de knop van mijn onderwatercamera in te drukken. Het jong kijkt me met haar oog ter grootte van een tennisbal aan. Ze volgt me nauwgezet terwijl ze op slechts een meter afstand langs me heen zwemt. Ik had de verhalen al gelezen van andere walviszwemmers, voor wie dit een van de mooiste ervaringen van hun leven was, en ik geef ze geen ongelijk. Na dit oogcontact worden de rollen omgedraaid. Tot nu toe was het niet zo zeer zwemmen met walvissen als wel dobberen met walvissen, maar mama heeft besloten om onze kant op te komen. Zonder enige zichtbare moeite komt het kolossale dier dichterbij. Samen met de andere zwemmers probeer ik netjes uit de zwemrichting van deze Megaptera novaeangliae te blijven. Kansloos natuurlijk. Het duurt haar te lang. Ze besluit enkele meters te duiken en onder ons door te glijden om aan de andere kant weer roerloos te blijven liggen. Zes maanden al heeft ze niet gegeten. De hele tocht van de Antarctische wateren tot haar verblijf hier drieduizend kilometer verderop heeft ze niets gegeten, terend op de dikke laag blubbervet die haar lichaam zo enorm maakt en zo gewild voor allerlei producten, van cosmetica tot medicijnen. Pas als ze in oktober terug is in de Antarctische Oceaan zal ze zich tegoed kunnen doen aan de enorme hoeveelheden krill (een soort plankton) en kleine visjes in het water.
Voor mij zit de boottrip er bijna op. Ik heb een ervaring die ik mijn leven lang niet zal vergeten. Ik heb uren met de bultruggen kunnen zwemmen. Na het maken van de foto terug op de boot. Daar komen de tranen van ontroering. (meer over Tonga lees je in editie 39)
Gieren en diclofenac
De vogel op de foto heet Kevin. We waren in Nepal in 2010 voor een reportage waar we onder andere deze verhaallijn volgden. Het werd een bijzondere ontmoetingen. Behalve Scott Mason, die ons het verhaal vertelde over zijn gierenopvang, maakten we ook kennis met de gier Kevin, die op dat moment 380 vrienden op zijn Facebook had.
Niet verwonderlijk, met zijn mooie witte kop, verenkrans en spanwijdte van twee meter. Egyptische gier Kevin was helaas een van de weinige die nog leefden. De vogelsoort was praktisch uitgestorven door de ontstekingsremmer diclofenac, waarmee in Nepal op grote schaal ziek vee werd geïnjecteerd. Veel dieren overleden alsnog en hun giftige kadavers eindigden in de maag van de gier. Van de tien miljoen gieren die hier en in buurland India tien jaar geleden aan de hemel cirkelden, waren er in 2010 nog zo'n kleine elfduizend over.
Scott Mason, een Britse valkenier, probeert al jaren het tij te keren. We ontmoetten hem in zijn uitvalsbasis Pokhara, zo’n 140 kilometer ten noordwesten van Kathmandu. Scott vangt de zieke beesten op en traint sommigen voor parahawking: paragliden met haviken of, in dit geval, gieren. De vogels zoeken instinctief warme luchtstromen, ook wel thermiekbellen genoemd, op om hoogte te winnen en vormen dus de perfecte metgezel. Van november tot april is Scott regelmatig boven het meer van Pokhara te zien met zijn parachute en twee gieren of haviken aan weerszijden – een fenomenaal gezicht. Jij kunt met Scott meevliegen tijdens een zogeheten tandemsprong (€ 100). ‘Bij de start zit de vogel nog op je hand, maar al snel vliegt hij op korte afstand mee’, legt Scott uit. ‘Hij blijft bij je tot het eind, als je de daling van een halve kilometer inzet.’
Wie nog meer tijd in het gezelschap van de vogels wil doorbrengen, kan bij Scott de beginselen van valkenieren leren. In dit geval heeft dat niets te maken met jagen en alles met het trainen van gewonde of uit hun nest gevallen valken en gieren. Je leert onder andere hoe je de vogel over een afstand van honderd meter naar je toe kan laten vliegen en kan laten landen op je arm, 061-461706, www.parahawking.com
Voor de foto vroeg ik of ze voor het water konden gaan staan. Ik hou van tegenlicht en heb specifiek voor deze tijd van de dag gekozen om de foto te maken: zoals je kunt zien staat de zon redelijk laag. De vleugels houden veel direct licht weg van mijn lens, maar niet alles. In de lucht heb ik later een kleurvlek weg moeten retoucheren.Tijdens het fotograferen hield ik in de gaten dat de vlek op een plek zat waar ik later iets mee zou kunnen. Scott liet ik zijn gezicht een beetje naar het licht toe draaien, zodat ook op zijn gezicht het licht goed viel. Samen zorgden we er voor dat Kevin zijn vleugels spreidde en voila, de foto was gemaakt.
Het heilige getal in Birma
Het dak van de Koe-Thaung in Mrauk U tempel telt 108 stoepa’s. Dat is niet geheel toevallig: ‘108’ is binnen het boeddhisme een heilig getal.
Onderwater ontmoeting
De wateren rondom Papoea Nieuw Guinea kennen de grootste biodiversiteit ter wereld. Je kunt er zwemmen met zeeschildpadden, duiken met haaien én snorkelen met speervissers. Deze verlegen jongen kwam ik tegen in de zee rondom New Ireland, bij de riffen van de Tsoi-eilanden, maar hij ging er snel vandoor (dit was buiten het gebaande pad, dan nog verder van het gebaande pad en dan nóg verder van het gebaande pad). Misschien maakte mijn enorme onderwaterhuis té veel indruk op hem. De Tsoi-eilanden liggen als een halve ring rondom het grote eiland New Hanover. Tot aan de horizon zie je hier een aaneenschakeling van de kleuren blauw en groen.
Water halen in Ethiopië
Voor een retourtje Mars blijf je met beide voeten stevig op de grond en trek je door het buitenaardse landschap van de Danakil in Ethiopië. In de Danakil, waar op veel plekken een jaar lang geen regen valt, zijn locals aangewezen op grondwater. Van heinde en verre komen de Afar naar de putten nabij het gehucht Cussrawad om drinkwater te halen en om het stof van de woestijn van zich af te wassen. Er zijn weinig plekken op de wereld waar je zo geïsoleerd bent en zo volledig bent overgeleverd aan de elementen.
De uitdaging bij het maken van deze foto was om te zorgen dat alles klopt terwijl er twee mensen en twee kamelen bewegen. De vormen moeten duidelijk zijn en het liefst niet over elkaar heen vallen. Ik bepaalde de plek waar ik stond, maar bewoog elke keer heen en weer om te zorgen dat ze los kwamen. In zo'n situatie schiet ik zeker 20 beelden omdat ik net zo lang doorga tot ik helemaal tevreden ben. Dat werd onderstaande foto. De compostitie is goed en de mensen en dieren staan los.16 mm, 1/125 sec, F11
Sta in dit rustige stadje in de vallei van Kathmandu in alle vroegte op om de vrolijke drukte op de markt
te beleven. Genoeg fotografische mogelijkheden als je hier het leven rustig gaande slaat. Tijdens die reis zag ik overal mensen die plat op hun voeten zaten. Dat ben ik thuis ook gaan oefenen en nu vind ik het ook prettig zitten. Ook uitermate handig trouwens tijdens het fotograferen.
De mannen zaten in de schaduw. Ik hou daar van, het licht is dan mooi egaal. Achter hun zie je dat de zon op het plein schijnt, dat zorgt voor mooi licht. Dat licht overstraalt dan een beetje wat een sfeervol effect geeft. Als je camera op automaat staat, zal je waarschijnlijk iets moeten overbelichten in zo'n situatie. Maak een proefshot en stel je camera bij. 16 mm, 1/125, F4
Deze vrouw zag ik tijdens het Jumping the bull festival in Ethiopië (bij het dorpje Turmi in het zuidelijke puntje van Ethiopië). De ruggen van de vrouwen zaten vol met striemen, terwijl het bloed over hun met rode oker ingesmeerde lijfen en geitenhuiden rokken gutste. Het is niets dan gewoon voor deze vrouwen van het Hamervolk. Ze willen niets liever dan geslagen worden om in de gunst van vrijgezel Dolo te komen. Wie ben ik dan om te uit te schreeuwen dat de vrouwen gek zijn om zich zo te laten slaan, daar zullen ze zich zelf bewust van moeten worden. Maar ik kon af en toe mij tranen niet bedwingen door de pijn die ik voelde.
Mijn oog viel op haar buitengewoon mooie trekken en wist ik dat ik graag een foto van haar wilde maken. Tijdens dit festival hoef je geen toestemming te vragen om foto's te maken, en dat kwam mij goed uit bij dit portret. Alhoewel ik wel even moest wachten. De lichtomstandigheden waren moeilijk. Het was midden op de dag en de plek waar ze zat was niet geschikt. Als het egaal licht was geweest was het gemakkelijk geweest, maar er scheen onregelmatige licht door de bomen heen, waardoor er lelijke schaduwen ontstonden en een enorm contrast. Ik besloot te wachten: het festival zou nog wel even duren en de vrouw zou zich ongetwijfeld verplaatsen, net als het licht en de schaduwen. Ik bleef haar in de gaten houden. Later besloot ik haar te fotograferen. Ze zat redelijk goed in de egale schaduw en de lichtstrepen vielen mooi. Even oogcontact en toen werd ze wat verlegen voelde ik omdat ik zat te kijken en wachten. Toch liet ze haar verlegenheid varen en kon ik deze foto maken. Nog even wachten totdat ze precies goed keek en de lichtstrepen goed vielen. Ook lette ik op de vrouw erachter, zodat ze niet vastgeplakt zou zitten. Nu wordt ze mooi omgeven door licht waardoor haar gezicht eruit popt. 1/500, F 3.5
Ontmoet de kinderen van de familie Robinson
Op het eiland Tsoi Lik (New Ireland) spelen de kinderen van de familie Robinson met de vele enorme zeesterren die hier in het ondiepe water liggen. De wateren rondom Papoea-Nieuw-Guinea kennen de grootste biodiversiteit ter wereld. Alleen al dit rif herbergt met zijn 178 koraalsoorten meer diversiteit dan de gehele Cariben.
Vanuatu, het land van de azuurblauwe riviertjes en blue holes
Een reis naar Vanuatu is een reis terug in de tijd. Op slechts drie uur van de oostkust van Australië ligt een van de meest ongerepte en oorspronkelijke eilandengroepen van de Stille Oceaan, waar het moderne toerisme vrijwel geheel aan voorbij is gegaan. Deze foto is het begin van de Riri-rivier. Verderop de rivier ligt een blue hole. Je kunt overal in de rivier zwemmen, maar vooral bij de blue hole is het leuk. Hier spring je met een liaan in het water. Geen enge beesten om rekening mee te houden. Paradijs.
Fighting the bull festival
Ethiopie. Zeer de moeite waard dit festival. Hier kan je gewoon jezelf zijn en telt niemand hoeveel foto's je maakt. Je betaalt voor dit festival in de Omovallei een eenmalig bedrag. Lees ook het verhaal over What's wrong with this picture twee foto's lager in deze blog.
De Keniaan. Niet de Cubaan
Mijn hart slaat sneller. Voor de locatie. En deze man die ik fotografeerde onder een honderden palmbomen. Lamu archipel, Kenia
What’s wrong with this picture?
De Ethiopische overheid speelt in op de toeristische aantrekkingskracht van de Omovallei. Voor elk dorp dat wordt bezocht, moet een tientje worden neergelegd. Daar is niets mis mee, maar de stammen doen daar een schepje bovenop en hebben bepaald dat toeristen 10 cent per foto van een local moeten betalen. Let wel: 10 cent per persoon per foto. Het is niet veel voor ons, daar gaat het niet om, maar de fun van andere culturen en nieuwe mensen ontmoeten is een essentieel onderdeel van reizen. En hier is de fun weg. Dat zie je en dat voel je tot op het bot. De connectie tussen de reiziger en local is compleet verbroken. Er is een zij en een wij.
Er is geen verbinding, terwijl dat wederom voor mij een essentieel onderdeel is van reizen. Ik kom niet om alleen een mooi beeld te maken. Van alles wat ik op de wereld heb gezien, is dit het voorbeeld hoe toerisme NIET hoort te zijn.
What’s wrong with this picture was de kop van het artikel in Columbus editie 27.
Onder een palmboom in picture perfect Samana, Domicaanse rep.
Zacht egaal licht. Vragende ogen. 'Fotografeer me!'
Even bijpraten in Suriname
Paramaribo aan de waterkant. Deze heren brengen elkaar op de hoogte van het laatste nieuws, lekker in de schaduw van een boom. Om de mannen goed te belichten is onder de boom de belichting bepaald. Door het grote contrast raakt de achtergrond overbelicht. Ik hou daarvan. Sommige fotografen zouden inflitsen om meer detail in de achtergrond te krijgen en het contrast tussen de mannen en de achtergrond kleiner te maken.
Ik dus niet. 1/60 sec, F 7.7, 17 mm.
Cookeilanden anders
Op Atiu geen uitzicht op een turkooizen lagune. Hier ligt het rif tegen het eiland. De rotsen bestaan uit fossielkoraal uit de tijd dat het eiland nog enkele meters lager lag. Daartussen liggen kleine strandjes. Aangezien je hier een van de zeer
weinige bezoekers bent, heb je de strandjes hoogstwaarschijnlijk voor jezelf. Snelle sluitertijd 1/6400 sec. met scherpte op de golven en de man onscherp met diafragma F3.2, 93 mm.
Raja Ampat kinders in huisjes
Eilanden, eilanden en nog eens eilanden. Raja Ampat is niet alleen een droom voor duikers en snorkelaars, maar ook voor cultuur en landschapsliefhebbers. Stap uit je bootje hup een eiland op en maak een wandeling. 1/320, F 5.6. 16 mm
Papoea NG kindjes in water paarse foto
Papoea Nieuw Guinea is een bijzondere bestemming. Een land van extremen. Geweld is aan de orde van de dag, met name de hoofdstad is een gevaarlijke plek. Meteen doorreizen dus. Wij hebben dan ook niets dan lieve mensen ontmoet. Onderweg toen de zon aan het ondergaan was werd het me duidelijk dat we onze bestemming niet zouden halen voor zonsondergang. Stoppen dus en het beste maken van het moment. Dat resulteerde in deze foto gemaakt met een groothoek, 16 mm. 1/160, F 3.2
Roeien met de riemen die je hebt
Bijna tien jaar geleden maakte ik deze foto die onderdeel zou gaan uitmaken van een grote reportage over het noorden van Vietnam. We kwamen een jongen tegen die ons attendeerde op floating villages, gemeenschappen die nagenoeg het hele jaar door op het water verblijven en het vaste land zelden zien, of het moest voor hele dringende zaken zijn. Van de voetroeiers hadden we al gehoord en je vraagt je af wie dat verzonnen zou hebben! Zelf eens iets bestuurd met je tenen, behalve een gaspedaal? In ieder geval fotografeerde ik dit mooie meisje redelijk stiekem met mijn telelens. Nog even aandacht vragen en klik. Omdat ze niet met haar voeten roeide haalde de foto de publicatie niet.
Noorden Vietnam. Telelens: 200 mm. F 2.8 om de achtergrond redelijk onscherp te krijgen zodat ze goed los zou komen.
