Op gorillatrekking in Oeganda, de schatkamer van Afrika
Een gorillatrekking is voor veel reizigers het absolute hoogtepunt van een reis door Oeganda. Wij komen oog in oog met ze te staan in Bwindi Impenetrable National Park en nemen je mee op het avontuur.
Fotografie: Sjoerd Bracké en Cuno de Bruin
Het is pikkedonker als de wekker gaat. Maar de slaap wordt al snel verdreven door adrenaline. Vandaag is de dag waarnaar we hebben uitgekeken: de dag waarop we, als het goed is, oog in oog komen te staan met gorilla’s, de nationale mascottes waarop vrijwel elke reiziger het heeft gemunt. De majestueuze bergdieren houden zich op in een regenwoud dat zich uitstrekt over Oeganda, Rwanda en de Democratische Republiek Congo. Aan de Oegandese kant zijn twee beschermde gebieden afgebakend: de nationale parken Bwindi Impenetrable en Mgahinga. Om half zes ’s ochtends vertrekken we vanuit onze lodge aan het Mutandameer. De terreinwagen hobbelt over een rode, oneffen zandweg door dichte junglevalleien. ‘Een Afrikaanse massage,’ lacht onze chauffeur.
Na een uur komen we aan in de Rushagasector aan de zuidkant van Bwindi Impenetrable National Park. De trackers van de Uganda Wildlife Authority kennen het gebied op hun duimpje en zijn al voor ons uitgelopen. Zij staan middels walkietalkies in contact met hun collega’s. Na een korte briefing gaan we op pad, in de richting van waar ze het laatst gespot zijn. ‘Het kan tien minuten duren voor we ze vinden, maar ook twee uur of vijf uur of zelfs een hele dag,’ waarschuwt Kasutama Elisha, de hoofdranger. Stiekem hopen we op een urenlange tocht, zodat we veel van de omgeving in ons op kunnen nemen. Maar al na een half uurtje kraakt de walkietalkie: ‘We hebben ze gevonden!’ De dieren blijken zich vlakbij te verschuilen. Nog geen vijf minuten later staan we naast de andere rangers aan de voet van een dichtbegroeide helling. Iedereen lijkt ze te zien, behalve wij. Alert klauteren we omhoog. Onze harten bonken in onze kelen. Plotseling bevinden we ons op enkele meters van de Kahugye-familie. Eerst zien we de kleintjes, daarna de volwassenen. De groep bestaat uit dertien exemplaren en wordt geleid door Gwigi. ‘De zilveren haren op de rug van een gorillaleider ontstaan door hormonen,’ legt Kasutama uit: ‘Mannelijke gorilla’s worden geboren als blackback. Als een groep meerdere blackbacks telt, kun je er gif op innemen dat zij zich uiteindelijk afscheiden en een paar vrouwtjes meenemen, waarmee ze een nieuwe subgroep vormen. Zodra een mannetje als enige overblijft met alleen nog vrouwtjes, zorgen hormonen er dus voor dat zijn rugharen grijs worden.’
Een uur lang − langer is niet toegestaan − observeren we de gorillafamilie. Kinderen spelen al koppeltjeduikelend met elkaar. De pubers proberen stoer te doen door op hun borst te kloppen. Vrouwtjes scharrelen naar voedsel en Gwigi, de zilverrug, houdt de boel oplettend in de gaten. Het is een intieme beleving. Soms proberen we ook bewust níét door de cameralens te kijken en maken we oogcontact met de vrouweH lijke gorilla’s. De blik, de motoriek, de contouren; het is alsof we naar gelijken staren. Tegelijkertijd dringt het besef door dat we wel degelijk met grote, wilde dieren te maken hebben. Gorilla’s zijn van nature vredig, maar als hij zou willen, kan Gwigi ons breken als een twijgje. Deze bijzondere interactie kan alleen plaatsvinden met dieren die gewend zijn aan menselijk contact, anders zouden ze meteen vluchten. Gehabitueerde gorilla’s worden maximaal één uur per dag blootgesteld aan bezoekers en uiteraard niet bijgevoerd. Ze zijn nog steeds hartstikke wild.
Het gaat naar omstandigheden goed met de gorilla. Toen wij negen jaar geleden door Oeganda reisden, waren er nog vijfhonderd exemplaren over. Door intensieve bescherming en monitoring is dat aantal inmiddels verdubbeld. Het forse bedrag dat je voor een trekking neerlegt, gaat niet alleen naar de bescherming van de diersoort, maar ook naar de gemeenschappen die niet meer op de gorilla’s kunnen jagen en op sommige locaties geen landbouw meer kunnen bedrijven. In de coronaperiode ging de geldkraan tijdelijk dicht − gelukkig zonder desastreuze gevolgen.
Elke gorillatrekking is anders. Als je geluk hebt, blijven ze stil en recht voor je zitten. Gwigi en zijn familie zijn echter redelijk actief. Langzaam verplaatsen ze zich over de helling naar beneden. Eén van de rangers slaat het gebladerte weg met een machete, zodat we ze kunnen volgen. Veel reizigers en reisfotografen boeken een gorillatrekking met een bepaalde verwachting: ik ga een uurtje met de gorilla’s doorbrengen en kom terug met een World Press Photo. Zo werkt het niet. De ervaring die wij nu hebben, is compleet anders dan negen jaar geleden. En de volgende ervaring zal ook weer anders zijn. Er zijn simpelweg te veel factoren. Is het droog of regent het? Waar zitten ze? Hoe dicht is de bebossing? Hoe steil is de helling? Soms heb je geluk, soms pech. Desalniettemin vormt de gorillatrekking voor negen van de tien bezoekers het absolute hoogtepunt van hun reis door Oeganda.
Reizen naar Oeganda
KLM vliegt meerdere malen per week via Kigali (Rwanda) naar Entebbe, vlak bij hoofdstad Kampala. Vanuit Brussel kun je met Brussels Airlines vliegen (zelfde route).
Reizen binnen Oeganda
De meeste toeristen boeken via een reisorganisatie een terreinwagen (met chauffeur), al dan niet met excursies erbij. Het Nederlandse Matoke Tours verzorgt exclusieve maatwerkreizen door het oosten en zuiden van Afrika. Exclusiviteit zit ’m bij hen niet alleen in de prachtige en kleinschalige lodges, maar juist ook in de ervaringen die je op reis meemaakt. De reisspecialisten van Matoke Tours stellen samen met jou een reisprogramma op waarin je de mooiste plekken op een intieme manier beleeft. Goed om te weten: hun partners nemen niet alleen lokaal personeel aan, maar trainen ze ook en zorgen voor goede benefits. Leg je wensen voor aan het Matoke-team en laat je adviseren.
Papieren
Vraag je visum ($ 50 p.p.) vóór aankomst in Oeganda online aan en toon de letter of approval bij aankomst op de luchthaven. Het visum is singleentry en 30 dagen geldig.
Actieve vulkanen, bulderende watervallen, uitgestrekte savannes met boomklimmende leeuwen en dichte jungles vol chimpansees en gorilla’s. Wij maakten een allesomvattende rondreis door Oeganda en genoten onderweg van onschatbare reiservaringen. Lees de uitgebreide reportage in Columbus Travel editie 115. Bekijk een voorproefje hieronder!
Lees ook: Oeganda weg van de massa - 11 activiteiten die je niet wilt missen.
Gehele reportage lezen? Bestel Columbus Travel editie 115 nu in onze
webshop.
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
