De orang-oetan wordt met uitsterven bedreigd
De orang-oetan; deze mensaap spreekt tot de verbeelding. Niet zo vreemd; maar liefst 97% van het DNA van orang-oetans komt overeen met dat van mensen. Helaas wordt onze verre verwant met uitsterven bedreigd. Simone Eckhardt, oprichtster van Stichting SPOTS, reisde af naar Indonesië om de vrijlating van drie orang-oetans mee te maken. Zij vertelt in dit blog over haar ervaring.
Indonesië is een van de belangrijkste leefgebieden van de orang-oetan. De mensaap komt voor op de eilanden Sumatra en Kalimantan (het Indonesische deel van Borneo). Jaren geleden werkte ik voor een organisatie die zich inzet voor orang-oetans. Nu ben ik, na meer dan twintig jaar, eventjes terug en ik heb het geluk om mee te mogen tijdens een vrijlating van drie orang-oetans.
Vijf voor twaalf voor de orang-oetan
Jonge orang-oetans lijken heel knuffelbaar en zijn populair als huisdier. Eenmaal uitgegroeid tot volwassen aap, blijken ze toch ongeschikt. Ze eindigen dan vaak aan de ketting of in een hok. Foto: Sintang Orangutan Center
De afgelopen twintig jaar is de populatie orang-oetans op Borneo met zo’n 55% afgenomen. Belangrijkste redenen dat veel bomen in de leefgebieden van de mensaap gekapt worden voor onder andere palmolieplantages. Daarnaast vormt de illegale handel in baby-orang-oetans een grote bedreiging. De mensaapjes zijn geliefd als huisdier, maar om een jong weg te kunnen halen bij de moeder, wordt de moeder gedood. De meeste orang-oetans die door opvangcentra worden opgevangen, zijn apen die zijn weggehaald bij mensen die ze als huisdier hielden of die zijn gered uit de handen van smokkelaars.
Ook Victoria, Boss Denni en Felix, de drie orang-oetans die we vandaag uitplaatsen, werden als huisdier gehouden. Uiteindelijk kwamen ze terecht bij het Sintang Orangutan Center (SOC) in West-Kalimantan. Deze drie hebben laten zien dat ze zelfstandig in het wild kunnen overleven, en daarom kunnen ze worden vrijgelaten in nationaal park Betung Kerihun.
Expeditie door de jungle
Tropische regenbui onderweg. Foto: Simone Eckhardt
Om Victoria, Boss Denni en Felix te kunnen vrijlaten, moeten we eerst diep de jungle in. Het is uiteraard goed voor de dieren zom zo ver mogelijk weg van mensen te zijn, maar voor ons blijkt het een hele onderneming. Het veldstation waar we naartoe moeten, is alleen toegankelijk via speedboot. De trip duurt zo’n drie uur, waarbij we onderweg nog verrast worden door een tropische regenbui. Het kamp blijkt alleen toegankelijk via een glibberige, steile wand die we manmoedig beklimmen. Er volgt een uitgebreide briefing: de vrijlating van een orang-oetan is een hele operatie.
Vrijlating van de orang-oetans
Links: Victoria in gevangenschap bij een gezin. Rechts: Victoria geniet van haar vrijheid. Foto: Sintang Oangutan Center
Vandaag is D-Day voor drie prachtdieren die na jaren van leren,
eindelijk terugkeren naar een leven in vrijheid. Bij het krieken
van de dag staan we op. Victoria is de eerste die wordt vrijgelaten
uit de kooi waarmee we haar door de jungle hebben vervoerd. Eenmaal
uit haar verblijf springt ze direct op het hok van maatje Big
Bennie. Ze trekt aan het touw dat bevestigd is aan het schuifluik.
Victoria snapt dat dit de sleutel is naar vrijheid om het
schuifpaneel te openen. Beiden klimmen vervolgens direct in de
hoogste toppen van de bomen. Stap één is genomen.
Na de vrijlating worden de orang-oetans maandenlang op de voet
gevolgd om te zien of ze zich in hun nieuwe leefomgeving kunnen
handhaven. Zijn ze in staat hun jarenlange training in het
oefenbos in praktijk te brengen in ‘het echie’? Ik benijd de
veldwerkers die hen volgen niet als ik zie hoe behendig de dieren
van boom tot boom klimmen in de dichte jungle. De rapporten
zijn tot dusver prima. De drie mensapen bouwen nesten in de
hoge boomtoppen en lijken precies te weten waar ze hun voedsel
kunnen vinden.
Zo zag de vrijlating eruit:
Wat kun jij doen voor de orang-oetan?
Ook jij kunt als reiziger iets voor de orang-oetan betekenen. Zo kun je op Kalimantan opvangcentra voor orang-oetans bezoeken. Bij Samboja Lestari is bijvoorbeeld een lodge gebouwd. Door hier te overnachten krijg je niet alleen inzichten in het werk dat deze organisatie voor o.a. orang-oetans verricht, maar ondersteun je ook hun werk. Je kunt hier trouwens zelfs aan de slag als vrijwilliger. Het is ook mogelijk een orang-oetan te adopteren: zo help je mee het dier klaar te maken voor een leven in het wild.
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
