Zo zag Oekraïne er vóór de oorlog uit image
Vellah

Zo zag Oekraïne er vóór de oorlog uit

Het nieuws op de televisie wordt gedomineerd door afschuwelijke beelden van gebombardeerde steden en platgebrande auto’s. Maar hoe zag Oekraïne er eigenlijk uit voordat de oorlog uitbrak? Onze journalisten bezochten het land in 2019: een fotoverslag om te laten zien wat we dreigen te verliezen …

Waar is vrede in dit vredige landschap?

De Bilyi Tsjeremosj-rivier in Oekraïne. Foto: Stijn HoekstraFoto: Stijn Hoekstra

Vlakbij de EU-grens van Oekraïne met Roemenië zijn de uitzichten fenomenaal. Dit is vlak voor het dorpje Nizjnij Jalovets. De Bilyi Tsjeremosj (de Witte Kers-rivier) komt vanuit het Maramures-gebergte, slingert zich door het glooiende landschap en vormt in Zuidwest-Oekraïne een natuurlijke provinciegrens tussen Ivano-Frankivsk en Tsjernivitsi. Het is een gebied waar je als reiziger perfect weg van de massa kon reizen - voordat de oorlog uitbrak. 


Een alledaags leven dat niet alledaags meer is

Foto: Stijn Hoekstra

Verscholen tussen de bossen van Nationaal Park Hoetsoelsjtsjina, het beschermde natuurgebied van Hoetsoelland, verbrandt een boerin haar afval. Het geeft een inkijkje in het leven van alledag, wat in één klap niet meer alledaags is geworden. 


Het leven in Lviv

Lviv, Oekraïne. Foto's: Stijn HoekstraFoto's: Stijn Hoekstra

Links: de Dominicanenkerk in werelderfgoedstad Lviv. Voorheen een toeristische trekpleister - voor zover je van toeristen kon spreken -, nu een van de vele plekken in de stad waar landgenoten worden opgevangen voordat ze kunnen doorreizen naar o.a. Polen. 

Rechts: Lelitka is een winkeltje in de Virmenska-straat in Lviv, met onder andere benodigdheden voor traditioneel borduurwerk. Of en zo ja hoe lang de winkel nog open is of kan blijven, weet niemand. 


Toen een boemeltrein, nu een vluchtroute

Spoorweg tussen Lviv en Odessa, Oekraïne. Foto: Stijn HoekstraFoto: Stijn Hoekstra

In 2019 boemelde de slaaptrein tussen Lviv en Odessa nog onbezorgd over een van de stenen spoorbruggen bij Vorochta; nu dienen de meeste treinen als vluchtroute weg van het geweld. 


Het leven op het platteland

Foto's: Stijn Hoekstra

Links: Hoek is het Oekraïense woord voor waterval. In Kosiv heb je een spectaculaire rotsformatie met verschillende hoeks, waar litniki (toeristen, letterlijk: zomergasten) al sinds de jaren dertig graag kwamen.

Rechts: Elke dag zat dit echtpaar van diep in de tachtig op het bankje naast hun grazjda, houten huisje, ten zuiden van Kosmatsj. Ze leefden van een schamel pensioen, aangevuld met wat bijverdiensten van hun melkkoeien die graasden naast de Stavnik. 'Was vroeger alles beter?', vroegen we ze in 2019. ‘Nee, toen waren de Moskali hier,’ antwoordde de vrouw. Een minder flatteuze bijnaam voor de Russen. Of ze nog leven weten we niet. 


Diep in de Karpaten ben je back in the USSR

Diep in de Karpaten, Oekraine ben je back in de USSR. Foto: Stijn HoekstraFoto: Stijn Hoekstra

RLS Pamir, op de top van de Tomnatjoek-berg, is een van de onbekendste plekken van Oekraïne. Deze militaire Sovjetbasis, een geheime radarinstallatie, was vanaf de jaren zestig tot 5 november 1995 in gebruik. Gebouwd in het midden van de Koude Oorlog, bedoeld om gegevens van de Turkse kust tot aan de Oostzee vast te kunnen leggen en de NAVO dwars te zitten. De koepels, ook bekend als ‘de vijf champignons’, moesten de radarinstallatie beschermen tegen weersinvloeden. Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog werkten hier zo’n zestig mensen. Er lag een plan om de inmiddels verlaten barakken op den duur om te bouwen tot accommodaties voor bezoekers.


Kiev in 2019

Kiev, Oekraine. Foto: Tim BilmanFoto: Tim Bilman

Columbus-fotograaf Tim Bilman bezocht Oekraïne in 2019 op eigen houtje. 'Kiev: mijn laatste citytrip voor dat corona zijn intrede maakte. Een stad vol historische rijkdom, hippe hotspots en bizarre Sovjet-architectuur uit een grijs verleden. Een verleden wat nu helaas een duister heden is geworden. Het is zo pijnlijk om deze levendige stad die zo'n indruk op mij maakte in één klap dood te zien gaan. De afgelopen tien jaar ben ik veel naar voormalige Sovjetunielanden afgereisd; landen die voor de wereld een blinde vlek zijn. We lijken er weinig om te geven. Er zijn veel vooroordelen over de mensen en de cultuur. Altijd probeer ik mensen er van te overtuigen om er eens zelf te gaan kijken om los te komen van die vooroordelen. Een bevolking is nooit een afspiegeling van de overheid; daar kom je wel achter als je erdoorheen reist. 

Mijn gedachten zijn in de eerste plaats bij de Oekraïners en inwoners van voormalige Sovjetlanden. De angst, de terreur van het constante landjepik van het Russisch regime is tot een ultiem dieptepunt gekomen. Mijn gedachten zijn ook bij de Russen. Russen die al lang vechten tegen de onderdrukking en het negatieve imago dat wordt gecreëerd door het regime van Poetin. Een gevecht wat nu niet meer te winnen lijkt … Weer een conflict met alleen maar verliezers.' 


Columbus-schrijver Geert Jan Hahn heeft een speciale band met Oekraïne. Hij woonde in Kiev, vierde vakantie op de Krim, versloeg de oorlog vanuit Donetsk, danste op de muziek van Armin van Buuren op het grote plein van Charkiv tijdens het EK Voetbal, bezocht een vluchtelingenkamp vlakbij Lviv en zag de laatste dorpelingen uit het spookgehucht Mars vertrekken. In 2019 deed hij een rake voorspelling: 'Oekraïne is het grootste land van Europa (na Rusland, maar volgens veel Oekraïners telt dat niet), maar ook het meest gekwetste land van Europa. Er is oorlog, er is een stuk land weg, er is corruptie en vriendjespolitiek, de salarissen zijn laag en de munt is de afgelopen zeven jaar drie keer minder waard geworden. Oekraïne is een land dat valt, en weer opstaat. Dat buigt, maar niet barst. Opdat het verleden zich maar niet zal herhalen. En mijn aanprijzing van het land door niemand wordt aangegrepen om het op te eisen en te annexeren.' Nu dat dat toch dreigt te gebeuren, herhalen we nog maar eens Geert Jans woorden: laat Oekraïne een land zijn dat buigt, maar niet barst. 

Wil jij op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in Oekraïne en Geert Jans visie hierop? Lees dan het laatste nieuws bij BNR Nieuwsradio.

Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!