Uitbraak coronavirus: een belangrijke oorzaak is de handel in wilde dieren
Het lijkt erop dat een dier de bron is van de corona-uitbraak onder mensen. Willen we een volgende epidemie voorkomen, dan moeten we per direct stoppen met het handelen in wilde dieren. Simone Eckhart, directeur van de Nederlandse stichting SPOTS, vertelt je hier waarom.
We zitten middenin de coronacrisis. Het wrange is dat het is niet de eerste keer is dat de wereld met zo’n dodelijk virus geconfronteerd wordt. SARS, Ebola, MERS en COVID-19 zijn allen ontstaan door de handel in en consumptie van wilde dieren.
Zo’n 70 procent van alle nieuwe infectieziektes ontstaat bij (wilde) dieren. Virussen kunnen zich verspreiden doordat de wilde dieren verhandeld worden. Na de SARS-uitbraak (2002) waarschuwden wetenschappers dat als we niets aan deze handel zouden veranderen, er een dergelijk virus opnieuw zou uitbreken. En ook nu waarschuwen de wetenschappers hier weer voor.
Verspreiding van virussen door traditionele Chinese medicijnen
Voor veel mensen in Azië zijn wilde dieren een delicatesse. Maar ze worden ook (illegaal) verhandeld, omdat er in Azië vraag is naar hun lichaamsonderdelen. Deze zouden heilzaam werken tegen allerlei kwalen en ziektes en worden daarom verwerkt in traditionele Chinese medicijnen (TCM). Neushoorns, pangolins (schubdier), tijgers, leeuwen en beren worden hierdoor met uitsterven bedreigd.
Maar het zijn ook deze wilde dieren die potentiële veroorzakers kunnen zijn van virussen. Zo is de pangolin waarschijnlijk de veroorzaker van het coronavirus. Het dier zou een ’tussengastheer’ geweest zijn. Het coronavirus is ontstaan bij een ander dier, zeer waarschijnlijk een vleermuis, en vervolgens overgegaan op het schubdier. Die heeft het overgebracht op mensen.
Veel wilde dieren die je aantreft op markten zoals in Wuhan, de brandhaard van het coronavirus, zijn illegaal uit het wild gehaald en kunnen dus een virus bij zich dragen. Als wilde dieren gefokt worden, leven ze vaak in zeer slechte omstandigheden, hetgeen een virusoverdracht ook vergemakkelijkt.
De pangolin is waarschijnlijk de veroorzaker van het coronavirus. Foto: Richard Zaayman - Okonjima Nature Reserve and Africat
Verbod op (illegale) handel in wilde dieren
Het is belangrijk dat er een verbod komt op (illegale) handel in wilde dieren en dat dierenmarkten zoals in Wuhan, gesloten worden. Juist dit soort markten zijn potentiële brandhaarden voor virusuitbraken.
China heeft naar aanleiding van het coronavirus, een permanent verbod ingesteld op de consumptie van wilde dieren. Ook handel in deze wilde dieren, wanneer het doel consumptie is, is nu verboden. De vraag is echter of China dit permanente verbod handhaaft. Tijdens de SARS-uitbraak, die ook ontstond op een markt, riep de regering een verbod af, dat werd teruggedraaid toen de crisis voorbij was. Daarnaast zijn er heel veel andere landen waar dit soort markten het straatbeeld nog steeds bepalen. Het stikt dus van de potentiële brandhaarden voor virusuitbraken.
Illegale handel in wilde dieren leidt tot uitsterving en virusuitbraken
Natuurorganisaties als SPOTS maken zich druk over de (illegale) handel
in wilde dieren. De vraag vanuit Azië naar TCM, of gewoon omdat een
dier als eetwaar wordt gezien, leidt tot een grote (illegale)
handel. Deze handel is een bedreiging voor de dieren, voor de
biodiversiteit van onze wereld en zorgt dus ook voor
gezondheidsrisico’s.
Het is dus van belang dat de rest van de wereld druk houdt op
China, om het verbod op handel in wilde dieren permanent te maken.
Ook moeten wij erop aandringen dat wilde dieren niet langer
verwerkt worden in TCM.
Verder moeten alle markten waar (wilde) dieren verkocht worden gesloten worden. Dat kan bijvoorbeeld middels de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarbij alle landen van de wereld aangesloten zijn. Als we niets doen, is het wachten op een nieuw virus.