Ontmoet reisfotograaf Pie Aerts
In zijn nieuwe fotoboek Tales From The Roads Less Traveled plaatst reisfotograaf Pie Aerts eens niet de natuur, maar de mens en zijn leefwijze op een voetstuk. ‘Met dit boek wil ik aantonen dat wij in Nederland nog zóveel kunnen leren van de mensen die langs the roads less traveled leven.’ Wij kregen de kans om Pie een aantal vragen te stellen over zijn visie op reizen.
Je werd groot met Instagram maar kiest met dit boek voor een traditioneel medium. Waarom?
‘Ik vind het eerlijk gezegd een beetje beschamend om te zeggen dat ik ‘groot’ ben geworden met Instagram. Inmiddels ben ik 34 en probeer ik juist van mijn imago als influencer – sowieso een vreselijk woord – af te komen. Ik merk dat ik er langzaam maar zeker geen trek meer in heb. In het online wereldje gaat het alleen maar om wie er naar de gaafste bestemmingen gaat, wie de spectaculairste foto’s maakt en wie de meeste interactie heeft met zijn publiek. Het is een rat race, een soort digitale Hunger Games. Toen ik twee jaar geleden noodgedwongen aanbelandde op een kruispunt in mijn leven hield één centrale vraag me bezig: Stel dat ik er morgen niet meer ben, wat wil ik dan achterlaten? Wil ik als fotograaf blijven deelnemen aan een onlineshow, waarin foto’s een houdbaarheid hebben van een paar uur? Of wil ik mijn werk achterlaten op papier?’
Een boek maken is niet zomaar voor iedereen weggelegd. Hoe is het jou gelukt?
‘Al op jonge leeftijd bezocht ik boekwinkels en bladerde ik urenlang door fotoboeken heen. Het openslaan van een fotoboek, oud of nieuw, dóét iets met me; de kenmerkende geur, de tijdloosheid ervan. Zo kwam ik ook in de Amsterdamse boekwinkel MENDO terecht. Eerst om stiekem door het assortiment te bladeren en inspiratie op te doen, later ook als klant en verzamelaar. Op deze manier leerde ik de oprichters kennen – een van hen bleek zelfs mijn overbuurman te zijn. Toen MENDO met het voorstel kwam om zelf een fotoboek uit te brengen raakte mijn leven in een stroomversnelling. Mijn vriendin en ik zeiden meteen onze banen op, deden al onze spullen weg, verhuurden ons huis en vlogen met een one-way ticket naar India.’
Met welk doel stapte jij in dat vliegtuig?
‘Je kunt tegenwoordig geen krant meer openslaan zonder te lezen over klimaatverandering. Ik heb geprobeerd om het vergrootglas dat nu zo ligt op verdwijnende bossen en dieren te leggen op verdwijnende culturen, zoals de gaucho’s in Patagonië, de Bosjesmannen in Namibië en de Korowai in West-Papoea. Tuurlijk, we leven in een content age; bijna elke plek op aarde is te googelen en bijna elke invalshoek is al eens gedaan. Toch denk ik dat ik met dit boek een nieuwe ingang laat zien, met als achterliggende gedachte: als je wil dat mensen gaan vechten voor behoud moet je ervoor zorgen dat ze de natuur gaan koesteren. Die liefde gaan ze pas voelen als het ze persoonlijk raakt. Een goed voorbeeld hiervan is het verhaal over het Indiase Rajasthan, dat kampt met oprukkende woestijngrenzen. In het boek probeer ik het niet te hebben over de gevolgen voor de natuur, maar juist over de gevolgen voor de herders die er leven. Zij moeten hun geboortegrond na tientallen jaren plotseling verlaten en hun ouders van negentig jaar meeslepen naar andere dorpen, omdat er geen water meer is en hun dieren niks meer te eten hebben. Ik probeer de klimaatissues van deze tijd dus uit te lichten vanuit een ander perspectief.’
Wat heb je geleerd van je ontmoetingen? En hoe komt dit terug in je boek?
‘Meditatie, yoga, bewustzijn, mindfulness, oosterse geneeswijzen en één zijn met de natuur; het zijn allemaal elementen uit het oosten die ook steeds meer door het westen worden omarmd. Maar tegelijkertijd zie je ook dat westerse elementen het oosten bereiken. De meeste mensen die ik ontmoette droegen voetbalshirtjes en droomden van een iPhone, welvaart en geld. Ik ontdekte dus dat er twee verschillende kanten op wordt gedroomd. Toen ik hier op een gegeven moment achter kwam, dacht ik: ik moet naar plekken toe waar deze paradox zichtbaar is, om westerlingen te laten zien wat ze missen en oosterlingen te laten zien wat ze in handen hebben. Met dit boek wil ik bewijzen dat wij in Nederland nog zóveel kunnen leren van de mensen die langs the roads less traveled leven. Van een voormalige stroper uit Oeganda, die zijn leven beterde en zich nu inzet voor het behoud van wilde dieren. Maar ook van een Zweedse, die 45 jaar geleden in een Nepalees klooster terechtkwam en er nooit meer wegging.’
Door culturen te bezoeken tasten we ze aan. Hoe moeten we met dit duivelse dilemma omgaan?
‘Reizen is een beetje het nieuwe roken geworden. Een van de grootste problemen achter non-stop massatoerisme is dat er zoveel online publicaties zijn. Mensen willen hierdoor nóg vaker op reis en nóg meer van de wereld zien. Als fotograaf begeef ik me in een tweespalt. Enerzijds wil ik verhalen vastleggen, documenteren en aan de rest van de wereld laten zien. Aan de andere kant wil ik ook weer niet te veel mensen bewegen om naar die plek toe te gaan. Ondertussen is het ook niet zo dat ik als fotograaf méér recht heb om ernaartoe te reizen dan een vrachtwagenchauffeur uit Purmerend, die er zijn hele leven voor spaart. De gorilla-excursie in Oeganda is een voorbeeld van hoe je toerisme op een goede manier kunt inzetten. Van de 650 dollar die jij per uur betaalt om de dieren te zien gaat 25 procent naar de gemeenschappen aan de rand van het bos. Deze dorpsbewoners gaan zich hierdoor beseffen dat het meer oplevert om de aap te beschermen dan hem in stukken te hakken en zijn handen als asbak te verkopen in China. Zo’n model kan volgens mij ook werken ter bescherming van verdwijnende culturen, mits er ondersteuning is vanuit ngo’s en de overheid.’
Voor deze wereldreis trok je twee jaar uit. Waarom koos je voor slow travel?
‘Het leven in Nederland is druk. De steden zijn druk, het verkeer is druk en de hoofden van mensen zijn druk. In onze kring zijn mensen bezig met carrière maken, een koophuis, een extra auto en tweede kind. Slow travel betekent voor mij juist loslaten. Pas als je je volledig ontkoppelt van je thuisleven, zo merkte ik, kun je jezelf openstellen voor nieuwe mensen en ideeën. Tijdens onze reis nam ik ook de tijd om een land of gebied écht te leren kennen; om te leren over de geschiedenis en wat mensen beweegt. Pas nu ik twee jaar lang de wereld over heb gereisd, waarvan ruim vier maanden in een camper door Patagonië, besef ik: alles wat ik nodig hebt om gelukkig te zijn past in één koffer.’
De nieuwste editie van Columbus Travel ligt in de winkel. We nemen jullie mee op de meest bijzondere ontdekkingsreizen, van een afgelegen eilandengroep bij Sumatra tot Jordanië. Hieronder kun je alvast een kijkje nemen.
