(Social) media mede verantwoordelijk voor Walt Disney beeld rondom wildlife
Een selfie met een leeuw doet het aantal likes op je socialmediaprofiel verdubbelen. En knuffelen met een leeuw staat bij veel mensen op de bucketlist. Maar we leven niet in een Disney-film waar alle dieren zo lief zijn als in The Lion King. Helaas denken veel mensen dat interactie met wilde katten ‘normaal’ is.
Het is zorgwekkend dat we de leeuw als knuffeldier zien (Foto: © SPOTS)
PERSBERICHT
Stampersgat, 1 mei 2019
Recent gepubliceerd onderzoek in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE, toont aan dat afbeeldingen in de (social) media waarop mensen in interactie te zien zijn met wilde katten, leiden tot de perceptie dat dit ‘normaal’ is. Dit vervormde beeld kan tot gevaarlijk gedrag leiden, zoals het incident dat vorig jaar wereldnieuws werd; de toeristen die uit de auto stapten in een cheeta verblijf van Safaripark Beekse Bergen. Het leidt ook tot een toenemende vraag naar excursies waarbij je interacties aan kunt gaan met wilde dieren; excursies die vaak veel dierenleed behelzen. Het is daarom belangrijk dat (social) media producenten goed nadenken over hoe zij wilde dieren portretteren en zich bewust zijn van de houding, perceptie en gedrag dat hun beeld kan promoten, aldus de onderzoekers.
De leeuw als knuffeldier
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Stichting SPOTS o.a. in samenwerking met Saxion Hogeschool. SPOTS, die zich inzet voor wilde katachtigen, is al jarenlang actief met een bewustwordingscampagne rondom knuffelfarms: plaatsen waar mensen interacties kunnen hebben met wilde katachtigen zoals leeuwen, cheeta’s en tijgers. Deze plaatsen zijn enorm in trek bij vrijwilligers en vakantiegangers omdat ze daar bijvoorbeeld met deze dieren op de foto kunnen of met de dieren kunnen wandelen. SPOTS raadt dit soort interacties af omdat het veel dierenleed behelst. Maar ook omdat het een totaal verkeerd beeld geeft van wildlife wat gevaarlijk kan zijn. ‘Meer en meer ontstaat een ‘Walt Disney’ gevoel rondom wildlife. We lijken de lijn tussen wat een vriendelijk gedomesticeerd dier is en wat een potentieel gevaarlijk wild dier is niet langer te zien en dat is erg zorgelijk’, aldus Simone Eckhardt van SPOTS.
(Social) media mede verantwoordelijk voor Walt Disney gevoel bij wildlife
Wildlife wordt steeds meer als knuffelbaar gezien. ‘Hoewel in potentie een gevaarlijk dier, wordt het door velen als volstrekt normaal gezien om met een dier zoals de leeuw op de foto te gaan. Bizar want het zijn potentieel gevaarlijke dieren waar je instinctief bang voor zou moeten zijn’, aldus Eckhardt. Volgens het onderzoek speelt de media een belangrijke rol bij deze ‘Walt Disney’ perceptie. We worden via televisie, reclames, mode rapportages en social media posts van bekende en onbekende mensen regelmatig blootgesteld aan beelden van wilde dieren in interacties met mensen. Dit is volgens de onderzoekers een gevaarlijke trend die abnormaal gedrag in de hand werkt. Het onderzoek toont aan dat dat het portretteren van wilde katachtigen in interacties met mensen de angst voor deze dieren verlaagde en mensen stimuleerde om zelf een interactie met wilde katachtigen aan te gaan. Het toont ook aan dat het portretteren van wilde katachtigen met mensen leidt tot een acceptatie van het gebruik van deze dieren in bijvoorbeeld excursies.
Selfies met wilde katten behelst vaak dierenleed
In Afrika worden op grote schaal wilde katten gefokt met maar één doel: de selfie van de toerist. Toeristen betalen grif geld voor zo’n once in a lifetime experience: wandelen met leeuwen of de selfie met een cheeta. Maar het lot van deze dieren is vaak erbarmelijk; ze worden puur voor de toerist gefokt en al op jonge leeftijd weggehaald bij hun moeder. Voor dieren die normaliter 1 ½ jaar bij hun moeder blijven is dit onnatuurlijk en dus dierenleed. Als de dieren ouder worden, en dus minder vertederend zijn of simpelweg te gevaarlijk worden, is hun eindbestemming vaak onzeker. Veel gefokte leeuwen in Zuid-Afrika eindigen in de canned hunting: een specifieke vorm van jacht waarbij de jager van dichtbij het dier kan doodschieten. Door al het contact met toeristen en vrijwilligers, zijn de dieren niet meer bang voor mensen en dus gemakkelijk benaderbaar door de jager.
Belangrijke rol voor media
Het is dus van belang dat mensen dit soort excursies vermijden. En aldus de onderzoekers ligt hier ook een grote rol voor de media. Zij zouden zich bewust moeten zijn van het gegeven dat afbeeldingen waarop mensen met wilde dieren te zien zijn, leiden tot verkeerde percepties. ‘Tegenwoordig worden er meer en meer beelden getoond van wilde dieren in intieme interacties met mensen. Dit kan mensen tot onverantwoord gedrag aanzetten omdat zij wilde dieren niet langer als gevaarlijk zien. Het kan ook indirect de exploitatie van wilde dieren in de toerisme industrie promoten. Het is daarom belangrijk dat media producenten goed nadenken over hoe zij wilde dieren portretteren’ aldus Simone Eckhardt.
Hoewel het onderzoek zich heeft gericht op de wilde katachtigen denkt Eckhardt dat dit onderzoek heel representatief kan zijn voor andere diersoorten. ‘Hoe wij wilde dieren afgebeeld zien in de media, heeft een enorme impact op onze perceptie. Of het nu om olifanten, dolfijnen, apen of wilde katten gaat’.
