Zulu ceremonie

Door: MarloesAfrica

Geplaatst op Aug 27, 2010

"Je moet wel een rok aan hoor" zegt Ndando met een grote lach op haar gezicht. Het is een ontzettende warme dag in Zululand en ik antwoord lachend terug dat ik die dan eerst moet kopen. Het leven hier in de bush van Zuid-Afrika leent zich niet echt voor het dragen van een lange rok. Mijn auto heeft geen deuren en het in en uit "klimmen" met een rok aan is niet erg praktisch. Ndando is mijn lieve zulu vriendin en ze heeft me zojuist uitgenodigd om op zaterdag ochtend een traditionele zulu ceremonie bij te wonen. "Het geeft helemaal niets dat jij misschien in andere dingen gelooft, het gaat om de "ubuntu" zegt ze. Ubuntu betekent "saamhorigheid" in zulu.

Zaterdag morgen haal ik haar op de afgesproken plek op waar ze al uitbundig naar me staat te zwaaien. Ze gilt het uit van het lachen als ze ziet dat ik echt een rok draag. “Speciaal voor jou gekocht” antwoord ik. “Ja, ik kon je er geen lenen want jullie blanke vrouwen zijn zo dun” giegelt Ndando. We gaan van de weg af en rijden over een zandpad verder. Links en rechts zijn er overal traditionele zulu hutten met een grasdak.We zien vrouwen met grote plastic containers op hun hoofd op weg naar de rivier om water te halen. Er wordt vrolijk naar ons gezwaaid en veel kinderen rennen gillend achter de auto aan. Er komen hier nooit blanke mensen en ik begin me dan ook een beetje een bezienswaardigheid te voelen. Na zo’n 20 minuten rijden houdt het pad op en moeten we verder lopen.

Tussen de bomen door zie ik plotseling een grote cirkel van wit geverfde stenen wat de plaats van de ceremonie is. “Je moet tussen die 2 stenen door naar binnen lopen” zegt Ndando. “En omdat je getrouwd bent moet je vanaf nu bij mijn moeder zitten”. Ze legt uit dat de getrouwde vrouwen bij elkaar zitten, evenals de getrouwde mannen en de jonge meisjes en jongens. De getrouwde vrouwen dragen allen hun traditionele kleding. De rok is gemaakt van de huid van een koe en het shirt heeft vele kleurrijke kralen. Ze dragen allen een hoofddeksel in verschillende vormen en kleuren dat ook weer voorzien is van kraaltjes. Volgens de oude zulu cultuur hebben alle kleuren een betekenis; wit is puurheid, rood is passie, blauw staat voor de lucht (bijv. ik vlieg als een vogel door de lucht om bij je te kunnen zijn) en zwart betekent boosheid. Vandaag de dag wordt dit niet vaak meer toegepast en draagt men ook nog maar af en toe de traditionele kleding.
Alleen bij bijzondere gelegenheden zoals vandaag ! De mannen dragen een rok gemaakt van de huid van een impala. De rok is versierd met de staarten van een koe. Sommigen dragen een colbert jasje en anderen hebben een ontbloot bovenlichaam dat versierd is met staarten van allerlei dieren. De ongetrouwde meisjes dragen geen traditionele kleding maar.....bedekken hun hele lichaam met een wit laken ! Dit is een heel vreemd gezicht. Er zaten zo’n 40 meisjes onder witte lakens en je kon werkelijk geen centimeter van hun lichaam meer zien. De reden hiervoor is dat ze niet naar de jongens kunnen kijken die tegenover hen zitten en deze hen dus ook niet kunnen zien. Op deze manier wordt niemand “afgeleid”.

In het midden van de cirkel lag een groot rood kussen dat versierd was met gouden randen. Dit is het heilige kussen dat in contact staat met de voorouders. De voorouder verering maakt een belangrijk deel uit van de zulu cultuur. Er wordt altijd eerst voor hen gebeden en als er bijvoorbeeld traditioneel zulu bier gedronken wordt offert men eerst een grote lepel aan de voorouders.

Een van de oudere mannen leidt de ceremonie en knielt voor het rode kussen. Iedereen knielt mee en begint te zingen. Ndando’s moeder geeft me snel een liedboek zodat ik ook mee kan zingen. Dit valt niet mee in het zulu, zeker als je ook de melodie niet kent ! Ik zie dat alle getrouwde vrouwen steeds hun blote voeten bedekken met hun rok. Ik doe maar hetzelfde want misschien is het “onrein” om je vieze voeten te laten zien ?? Tussen het zingen en knielen door zijn er mensen die al kruipend door het gras geld naast het heilige kussen leggen. Dit is een donatie voor de kerk die het vervolgens gebruikt om mensen uit de gemeenschap te helpen die het erg zwaar hebben. Aan het einde van de ceremonie kruipt iedereen om de beurt dichter naar het heilige kussen. Als het mijn beurt is volg ik Ndando’s moeder. Wat moeilijk om met een lange rok aan te kruipen en dan ook nog te proberen je voeten te bedekken ! De hele ceremonie duurde meer dan 3 uur en aan het einde vallen er vele kleine zweetdruppels van mijn gezicht. We zaten tenslotte al die tijd midden in de volle zon. Ndando’s laken mag weer af en ze komt onmiddellijk naar me toe gelopen. Ik wilde niet met lege handen komen en heb daarom een grote doos met kinderkleding meegenomen. De doos wordt vlakbij het heilige kussen gelegd en de getrouwde vrouwen beginnen erom heen te dansen en zingen. Daarna wordt hij geopend en is er een vrouw die keurig netjes alle kleertjes uitdeeld aan de mensen die dit het hardst nodig hebben. Iedereen is ontzettend blij en dankbaar. Sommige moeders komen me direct omhelzen. Helaas heb ik geen foto's kunnen maken. Ik vond dit niet gepast.

Later in de auto wil ik toch nog even weten hoe dat nou zat met het bedekken van je voeten. Ndando giert het uit van het lachen als ik haar mijn “theorie” vertel. “Nee hoor, je bedekt je voeten omdat ze anders verbranden in de zon” schatert ze !

Wat is het toch bijzonder om in Afrika te wonen.