"Onze" sangoma
KwaZoeloe-Natal
Zuid-Afrika
Klompie44
"Onze" sangoma
We staan voor een smalle doorgang. Twee stokken die kruislinks in de grond zijn gestoken versperren ons de doorgang. Een Zulukrijger houdt de wacht. "Sawubona"(ik zie u), "Yebo,Sawubona"(ja, ik zie u ook).
We staan voor DumaZulu Cultural Village, een authentieke Zulu-kraal. Volgens de gebruiken van de Zulu’s groet de bezoeker eerst en wacht op de tegengroet om daarna toestemming te vragen voor het betreden van de kraal of hut. Daarna ontvangt een van de mannen de bezoeker met de karakteristieke dubbele handdruk.
Het ritueel en de kraal zijn ons bekend. Dat wij hier voor de tweede keer zijn heeft en reden. Lou had in 1997 in de kraal gefotografeerd en een van de resultaten was een prachtige foto (siert mijn boek "Een wereld in een land") van de sangoma (traditionele genezer). Er zijn vast meerdere fotografen geweest die ooit een foto van haar hebben genomen maar normaal gesproken ziet zij nooit het resultaat. Daarom leek het ons leuk om haar de foto te brengen.
Onze sangoma spreekt alleen de Zulu-taal dus het is onmogelijk voor ons om met haar te communiceren. De gids zou haar het een en ander uitleggen.
Ze zit op de grond, in kleermakerszit, onder een op stokken rustend rieten dakje met haar rokken uitgespreid om haar heen. Op haar hoofd draagt ze het kunstig met kralen bewerkte sangoma-versiersel. Ze is niet knap maar straalt iets mystieks uit wat enorm aantrekt. Voor haar, op een smoezelig kleedje, liggen botjes, kauri-schelpen, medicijnen en haar met kralenversierd flesje 'snuif'. Dit alles heeft ze nodig om de geesten van de voorouders op te roepen.
De Zulu's vereren de geesten van de overleden voorouders. Ze geloven dat deze de kracht hebben om ziekten te genezen en lijden te verlichten maar geloven ook dat deze voorouders straffen kunnen uitdelen. Om inzicht te krijgen wat de geesten precies willen wordt er een beroep gedaan op een sangoma.
Nadat de gids even met haar gepraat heeft kijkt ze met pretlichtjes in haar ogen naar ons op. Ik loop naar haar toe en geef haar de foto op de wijze zoals dit bij de Zulu's gebruikelijk is. De foto in de rechterhand en de linkerhand rustend op de rechterbovenarm en de foto wordt op dezelfde manier aangenomen. Ze kijkt naar de foto en dan naar mij en nog eens naar de foto. Ze kust de foto, vouwt haar handen en buigt haar hoofd, 'ngiyabonga' klinkt het uit haar mond. Ze is er blij mee. Ondertussen was het gaan regenen, de foto mag niet nat worden, hij verdween onder haar rok.
De gids wilde ons meer dingen laten zien dus wij vervolgden onze weg. Uit de verte kijk ik nog eens naar haar. Ze zat opnieuw naar de foto te kijken maar kijkt direct op alsof ze mijn blik voelt. Het is heel bijzonder want iedere keer als ik vanuit de verte naar haar kijk gaat ook haar hoofd omhoog om naar mij te kijken. Het geeft een bijzonder gevoel, een intens warm gevoel...
Foto's
