Koffieceremonie

Door: Klompie44

Geplaatst op Jan 29, 2010

De koffieceremonie is een belangrijke sociale en culturele traditie in Ethiopië en wordt uitgevoerd met rituele ceremonies.
De nationale drank in Ethiopië is koffie.

Als je uitgenodigd wordt door een Ethiopische familie, neem de uitnodiging, als je de tijd hebt, aan. De ceremonie is veel intiemer en indrukwekkende dan in een restaurant. Het is prettig als je een beetje weet hoe het een ander verloopt, dan kan je er ontspannen van genieten.
Tijdens de ceremonie zitten de volwassen leden van de familie, buren en andere gasten rond de plek waar de koffie gezet gaat worden, meestal in de hut of vlak ernaast. Op de vloer wordt vers gesneden gras gestrooid soms met kleine gekleurde bloemen erop om het geheel nog aantrekkelijker te maken. De gastvrouw, die gekleed gaat in traditionele kleding, zit op een klein houten krukje bij een brandend vuurtje. Dit kan een vuurtje van hout zijn maar tegenwoordig worden er steeds meer houtskoolbranders gebruikt. Allereerst worden de rauwe koffiebonen gewassen en gedroogd. Ondertussen is een platte schaal op het vuur al voorverwarmd zodat de bonen kunnen worden gebrand. De gastvrouw roert en schudt de bonen totdat ze zwart en glanzend zijn. Ernaast, op een tweede houtskoolvuurtje, staat een wierookpotje te smeulen dat er voor zorgt dat beide geuren, de koffie en de wierook, zich vermengen. De rook die naar boven stijgt, is een eerbetoon aan God.
De gastvrouw gaat met de schaal, waarop de gebrande koffiebonen liggen, langs de gasten die met hun handen bewegend de geur naar zich toehalen en opsnuiven.
Er wordt popcorn rondgedeeld en de 'jebena', een zwarte koffiepot gemaakt van klei met een ronde bodem en een tuit in het midden, wordt gevuld met water en op het vuur gezet.
Ondertussen worden de bonen met een vijzel fijn gestampt. Als het water kookt worden de fijn gestampte koffiebonen met kleine hoeveelheden, beetje voor beetje, in de nauwe opening aan de bovenkant van het koffiepotje gedaan. De 'sini’s', kleine mokjes, staan al klaar op een soort dienblad met pootjes waar ook het suikerpotje en de lepeltjes op staan. Als de koffie voldoende getrokken is tilt de gastvrouw de 'jebena' op en schenkt de koffie van grote hoogte in de 'sini’s'. Behalve dat het een leuk gezicht is gebeurd het vakkundig en gaat er geen druppel verloren.
Volgens traditie zijn er drie rondes. De 'awol', de eerste ronde waarbij de oudere of belangrijke personen als eerste koffie krijgen. Daarna volgend de andere volwassenen. De eventuele aanwezige kinderen krijgen geen koffie maar snoepen van het popcorn. Het bakje uit de eerste ronde is bijzonder sterk. De tweede ronde, 'tona' genaamd, is afgeleid van het Arabische tani dat ‘tweede’ betekent. De koffie is minder sterk. Het laatste brouwsel, in de derde ronde, wordt 'baraka' genoemd en is, doordat en steeds water aan de oorspronkelijke koffie wordt toegevoegd, een slap aftreksel. Bakara betekent ‘zegening’. Als de ceremonie voorbij is zegenen de ouderen de woning van de gastvrouw en gaat iedereen naar huis.

De Ethiopiërs gebruiken de ceremonie, die enkele uren kan duren, om tot rust te komen en om met iedereen nieuwtjes uit te wisselen. De ceremonie is ook bedoeld als welkom voor onverwachte bezoekers. Voor de ‘derde ronde’ vertrekken is beledigend. Ook begrijpelijk als je ziet welke werkzaamheden worden verricht voor jou als bezoeker!

In Ethiopië zijn buna bets (koffiehuizen) te vinden waar de geurige koffie de gehele dag door gedronken kan worden.

Een tip; ga niet in op uitnodigingen die zomaar op straat en meestal door jonge mannen worden gedaan, doorgaans is dit geldklopperij. Ethiopiërs, gastvrij als ze zijn, kunnen je vriendelijk uitnodigen voor een koffieceremonie maar dit gebeurt gewoonlijk nadat je kennis met hen hebt gemaakt en niet onverwachts op straat.