Vies van vliegen? Dit zijn de 4 smerigste plekken in het vliegtuig
Vliegen is voor veel reizigers een avontuur – maar het blijkt soms een onsmakelijk soort avontuur te zijn. Dacht jij dat een vliegtuig van top tot teen wordt schoongeboend voordat jij instapt? Mooi niet. Dit zijn de vier plekken waar je de meeste ziektekiemen vindt in het vliegtuig. Plus: tips om schoon en gezond te blijven.
Als de vakantie nadert, ben je over het algemeen druk bezig met na te denken wat je in moet pakken, hoe je jezelf tijdens die lange vlucht gaat entertainen en hoe je naar het vliegveld komt en na landing je reis voort gaat zetten. Gezond zijn en blijven tijdens de vlucht lijkt iets waar je je niet druk over hoeft te maken, maar niets is minder waar. Vliegtuigen zijn broedplaatsen van vuil en ziektekiemen die met het blote oog onzichtbaar zijn en ziek worden op je vakantiebestemming is wel het laatste wat je wilt.
Dit zijn de meest onhygiënische plekken in het vliegtuig:
1. Het toilet
Dat het toilet niet de schoonste plek aan boord een vliegtuig is, mag geen verrassing heten. Tijdens een lange vlucht wordt de wc door tal van reizigers gebruikt en niet iedereen is nu eenmaal even hygiënisch. Sterker nog: een stewardess van een Amerikaanse airline vertelde aan AFAR dat ze vaker dan haar lief was mensen op hun sokken naar het toilet zag gaan, terwijl ze óók maar al te vaak een natte toiletvloer was tegengekomen. En nee, dat water is niet uit de kraan … Uit de test van de Washington Post bleek de kraan van de wasbak de onbetwiste winnaar (of verliezer, afhankelijk van hoe je het wilt bekijken) van alle plekken in het vliegtuig ten aanzien van de concentratie aan ziektekiemen. De spoelknop van het toilet bleek juist opvallend schoon; wellicht dat de stewardessen en schoonmaakcrews juist hieraan extra aandacht besteden.
Het toilet in z’n geheel vermijden gedurende een vlucht is een uitdaging, zeker op een intercontinentale vlucht. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus wees vooral voorzichtig met het aanraken van de handgrepen en de spoelknop en – we zouden het eigenlijk niet hoeven zeggen - was áltijd je handen na gebruik van het toilet (en draai de kraan eventueel met een papiertje dicht om besmetting na het wassen te voorkomen). Gebruik desgewenst desinfecterende doekjes voor extra bescherming.
2. Klaptafels, entertainmentsystemen en stoelzakken
Klaptafels, entertainmentsystemen en de zakken op de rugleuning van de stoel voor je worden maar zelden echt grondig gereinigd, terwijl ze misschien nog wel het meeste worden aangeraakt in het vliegtuig. Passagiers gebruiken het om hun maaltijd of drankje op te stallen, maar ook voor hun boek, tablet of laptop en in sommige gevallen zelfs als hoofdkussen. Het entertainmentsysteem is voor menig passagier dé manier om een lange vlucht te overleven en dus raken talloze handen en vingers de knoppen of het touchscreen aan. Een snelle veeg met een desinfecterend doekje over beide is dus geen overbodige luxe. Enne … de stoelzakken hóéf je natuurlijk niet te gebruiken.
Overigens wel opvallend uit de test van de Washington Post: de kaart met de veiligheidsinstructies die je ín deze stoelzak vindt gaf helemaal geen waarschuwing. Zou je hieruit kunnen concluderen dat deze bijna niet gelezen wordt? Je zou ‘m wel kunnen gebruiken als placemat voor die o zo smerige klaptafel.
3. Je stoel, armleuning, raam en veiligheidsriem
We zeiden het al: als de tijd aan de grond korter dan vier uur is, worden de stoelen over het algemeen niet schoongemaakt. Sterker nog: er zijn verhalen waarin passagiers tijdens de landing hun boodschap niet meer konden inhouden en de stoel nadien alleen maar werd afgenomen, omdat er geen tijd was voor een goede schrobbeurt. Of wat dacht je van iemand die misselijk wordt in de lucht en niet op tijd z’n kotszakje weet te vinden? Hoewel dat soort gevallen (hopelijk) uitzonderlijk zijn, kunnen in jouw stoel tal van reizigers hebben gezeten sinds de laatste grondige schoonmaakbeurt. Met name de metalen onderdelen zoals de sluiting van je gordel en je armleuning zijn een broedplaats van bacteriën, al is het alleen maar zweet en huidcellen: deze plekken worden het vaakst met de blote handen aangeraakt. Het kan dus geen kwaad om je zitplaats, gordel, leuning - én het vliegtuigraam (evenals scherm) als je aan de raamzijde zit - even af te nemen met een desinfecterend doekje.
4. Bagagebakken, ventilatie en knopjes
Ze worden aan het begin en eind van de vlucht veelvuldig aangeraakt, maar vaak over het hoofd gezien bij de schoonmaak: de bagagebakken. Gebruik een doekje om ze schoon te maken voordat je ze aanraakt. Hetzelfde geldt voor de luchtventilatie: pas op dat je niet een lading ziektekiemen in je gezicht blaast! Ook je lichtknop, de knop om je stoel achterover te doen leunen en knop om de stewardess te roepen kunnen wel een doekje gebruiken.
Zo blijf je gezond in de lucht
Naast het gebruik van desinfecterende doekjes, is het ook belangrijk om je handen regelmatig te wassen of een kleine tube handgel op alcoholbasis mee te nemen in de handbagage. Was altijd je handen voor en na het eten en na het gebruik van het toilet. Probeer zoveel mogelijk te vermijden dat je je gezicht aanraakt. Het dragen van een masker was heel normaal tijdens corona, maar wordt door de meeste reizigers niet meer gedaan. Zit je vaak aan je gezicht, kan dit wel het risico verkleinen dat je ziek wordt tijdens je vliegreis. Houd ook je schoenen aan; dat is niet alleen hygiënisch voor jezelf maar ook voor anderen. Vermijd reizen als je je zelf niet goed voelt; niet alleen wil je andere passagiers niet aansteken, maar je immuunsysteem werkt dan ook niet optimaal wat je een makkelijk slachtoffer maakt. Om diezelfde reden doe je er verstandig aan om alcohol te vermijden, veel water te drinken en uitgerust het vliegtuig in te stappen. Alcohol en slaapgebrek zijn factoren die het immuunsysteem kunnen verzwakken.
Zoals met zoveel andere aspecten van vliegreizen, krijg je vaak waar je voor betaalt. Waar grotere luchtvaartmaatschappijen vaak speciale schoonmaakcrews inhuren om de vliegtuigen tussen gasten aan te pakken, moeten de stewardessen bij goedkope luchtvaartmaatschappijen de vliegtuigen doorgaans zelf schoonmaken. Ongeacht wie de schoonmaak doet, het is altijd een delicate dans van snelheid en kwaliteit.
Er is geen overkoepelende wetgeving die bepaalt hoe vaak een vliegtuig moet worden schoongemaakt. Vliegtuigen worden op verschillende momenten en met verschillende intensiteit schoongemaakt, afhankelijk van de luchtvaartmaatschappij en de specifieke vlucht. Over het algemeen wordt het vliegtuig tussen twee vluchten door snel schoongemaakt, waarbij een schoonmaakploeg (of de cabin crew) het afval opruimt, de toiletten schoonmaakt en sommige oppervlakken zoals armleuningen en hoofdsteunen desinfecteert. Dit duurt doorgaans minder dan een uur en wordt tot vijf tot zes keer per dag herhaald. De galley (keuken) wordt overigens tijdens deze snelle schoonmaakbeurten meestal wel grondig schoongemaakt. De toegewezen tijd is over het algemeen uitermate krap (in sommige gevallen zelfs maar tien minuten voor het gehele vliegtuig!), dus de schoonmakers moeten zo efficiënt mogelijk te werk gaan. Enkele factoren die bepalen hoeveel tijd een bemanning heeft om schoon te maken zijn het type en de grootte van het vliegtuig, de bestemming (vliegtuigen die een langeafstandsvlucht maken blijven over het algemeen minstens negentig minuten aan de grond staan, waardoor de bemanning meer tijd heeft om de cabine te desinfecteren) en of het vliegtuig vertraging heeft gehad (in dat geval wordt van het personeel verwacht dat het in minder tijd schoonmaakt om eventuele daaropvolgende vertragingen tot een minimum te beperken).
Daarnaast krijgen vliegtuigen 's nachts of wanneer ze langer aan de grond staan een grondigere schoonmaak. Dit omvat een diepe reiniging van de galley, het stofzuigen en schoonmaken van de bagagebakken en compartimenten, het grondig schoonmaken van de toiletten en het desinfecteren van de luchtventilatieknoppen en zitplaatsen.
Elke vier tot zes weken ondergaan vliegtuigen een grondige dieptereiniging. Tijdens deze reiniging wordt elk oppervlak in het vliegtuig gedesinfecteerd, inclusief plafonds, ventilatieopeningen, lichten en zelfs onder de stoelen. Bij deze reiniging worden speciale desinfectiemiddelen voor vliegtuigen gebruikt die maximaal tien dagen effectief zijn.
De schoonmaakprotocollen van luchtvaartmaatschappijen kunnen variëren. Sommige airlines nemen extra schoonmaakmaatregelen tijdens griepseizoenen of pandemieën. Hierbij kan extra aandacht worden besteed aan oppervlakken die normaal gesproken minder vaak worden schoongemaakt, zoals klaptafels en hoofdsteunen. Ook wordt er steeds vaker geïnvesteerd in bijvoorbeeld antimicrobiële oppervlakten en handdispensers.
Wat zijn de schoonste luchtvaartmaatschappijen?
Sinds corona is hygiëne stiekem net zo belangrijk als beenruimte. Sinds 1999 zet Skytrax jaarlijks de schoonste luchtvaartmaatschappijen ter wereld op een rij. De lijst wordt opvallend genoeg gedomineerd door Aziatische luchtvaartmaatschappijen. Dit waren de winnaars in 2023:
1. ANA All Nippon Airways (Japan)
2. Asiana Airlines (Zuid-Korea)
3. Qatar Airways (Qatar)
4. Singapore Airlines (Singapore)
5. Hainan Airlines (China)
6. EVA Air (Taiwan)
7. Cathay Pacific Airways (Hongkong)
8. Japan Airlines (Japan)
9. Korean Air (Zuid-Korea)
10. China Airlines
(China)
Ons eigen KLM komt overigens niet eens in de top twintig voor, al staat KLM-partner Air France op positie 19.
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
