Is je handen wassen en koffiedrinken in het vliegtuig gevaarlijk?
Heb jij je weleens afgevraagd of je dat kopje koffie in het vliegtuig wel zou moeten drinken? En of het veilig is om je handen te wassen in het vliegtuig? Uit recent onderzoek bleek dat het water waarmee je je handen wast ook gebruikt wordt voor koffie en thee. Maar als je het water in de toiletruimte niet mag drinken, is het dan wel veilig?
Het wassen van je handen is een belangrijke maatregel om te voorkomen dat je ziek wordt, zeker op drukke plaatsen zoals in een vliegtuig. Hoewel de meeste vliegtuigen tegenwoordig uitgerust zijn met sanitaire voorzieningen en zeepdispensers, zijn er risico's. Vliegtuigen zijn vaak overvol en is er niet genoeg tijd om alle sanitaire voorzieningen na elk gebruik grondig te reinigen. Volgens een studie uit 2014 dat werd gepubliceerd in het tijdschrift Clinical Infectious Diseases, vond men op 28% van de geteste vliegtuigtoiletten de bacterie E. coli. Deze bacterie kan leiden tot maag- en darmklachten.
De stand van zaken bij Amerikaanse airlines
Volgens een recenter onderzoek van het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) in 2019, dat werd uitgevoerd op 327 vliegtuigen van 16 verschillende luchtvaartmaatschappijen, was het drinkwater op 12% van de vliegtuigen besmet met bacteriën. Hoewel het aantal besmette vliegtuigen uit het onderzoek van EPA relatief laag is, kan het nog steeds zorgen voor gezondheidsproblemen bij passagiers die het besmette water hebben gedronken.
Bovendien analyseerde het Hunter College NYC Food Policy Center – dat de afgelopen tien jaar voedsel van luchtvaartmaatschappijen onderzocht om de gezondheid en kwaliteit van de maaltijden en snacks in vliegtuigen te bepalen - in 2019 eveneens het water dat in vliegtuigen wordt gebruikt - en die resultaten waren een stuk zorgwekkender.
Het water dat luchtvaartmaatschappijen gebruiken om koffie en thee te zetten, evenals het water dat uit de kraan in de badkamer komt kan ongezond zijn, blijkt volgens hun Airline Water Study 2019. De studie rangschikte 23 Amerikaanse op basis van de kwaliteit van het water dat ze aan boord van hun vluchten leveren, op basis van factoren zoals of het water al dan niet positief testte op E. coli en coliforme bacteriën. De kwaliteit van het drinkwater van vliegtuigen hangt af van een aantal factoren, bijvoorbeeld de zorg die wordt gebruikt om aan boord te gaan, de wateroverdrachtapparatuur (zoals waterkasten, vrachtwagens, karren en slangen) en de werking en het onderhoud van het watersysteem aan boord.
Slechts drie grote luchtvaartmaatschappijen - Alaska Airlines, Allegiant Air en Hawaiian Airlines - hadden naar verluidt relatief schoon water. Dat ondanks het feit dat de Aircraft Drinking Water Rule (ADWR) van de Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) vereist dat er veilig en betrouwbaar drinkwater wordt verstrekt aan vliegtuigpassagiers en bemanning.
Wat verklaart dan het grote verschil tussen de resultaten van EPA en Hunter College NYC Food Policy Center? Luchtvaartmaatschappijen sturen hun eigen watermonsters naar een laboratorium om de niveaus van E. coli en coliforme bacteriën te testen en sturen die resultaten vervolgens naar de EPA. Het gaat dus om zelfrapportage en niet om een externe controle.
Wat is het risico van dergelijke bacteriën?
Laten we eerst eens kijken wat colibacteriën en E. coli zijn en wat voor soort risico's ze opleveren. Coliforme bacteriën zijn microben die je meestal niet ziek maken. Maar als er een hoog niveau van deze microben in bijvoorbeeld water zit, kunnen er schadelijke ziektekiemen zoals virussen, bacteriën en parasieten aanwezig zijn. Ook de bacterie Escherichia coli (E.coli) is meestal onschadelijk. Maar er zijn enkele soorten van E.coli worden overgedragen via besmet water of voedsel en die maagaandoeningen kunnen veroorzaken.
Hoewel we dus weten dat er bij verschillende luchtvaartmaatschappijen sporen van coliforme bacteriën en E.coli zijn ontdekt, weten we niet hoeveel of welke soorten. Het risico op colibacteriën heeft te maken met het aanwezige niveau. Helaas weten we niet wat die niveaus zijn, en we hebben ook geen informatie over andere micro-organismen dan coliforme bacteriën en E. coli. Dat zijn een heleboel onbekenden. Het kan dus prima veilig zijn en uiteraard zal niet elke luchtvaartmaatschappij besmet water met E.coli hebben, maar de vraag blijft: wil jij je handen wassen met potentieel besmet water?
Totdat - en tenzij - luchtvaartmaatschappijen hun water aan strengere controles onderwerpen, adviseerde het Hunter-rapport passagiers om geen thee, koffie of water te drinken dat niet uit een verzegelde waterfles komt; het raadde ook af om handen te wassen in het toilet. In plaats daarvan zou je beter een desinfecterende reinigingsgel met minimaal 60% alcohol kunnen gebruiken.
En hoe zit het in Europa met het drinkwater in vliegtuigen?
In Europa hoeven we ons gelukkig iets minder zorgen te maken. Een studie uit 2017 van het European Food Safety Authority (EFSA) wees uit dat er in de meeste Europese landen geen microbiologische verontreiniging werd gevonden in het drinkwater dat werd aangeboden in vliegtuigen. Echter, er werden wel enkele tekortkomingen gevonden in de procedures en controlemaatregelen met betrekking tot het drinkwater.
Volgens het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), is de kwaliteit van het drinkwater aan boord van Europese vliegtuigen doorgaans veilig voor consumptie. Europese luchtvaartmaatschappijen hebben strikte beleidslijnen voor het gebruik van water aan boord en de watervoorziening aan boord wordt regelmatig gecontroleerd en getest om de veiligheid van de passagiers te waarborgen. Dit wordt ook bevestigd door de World Health Organization (WHO) in hun document over waterkwaliteit en gezondheid. Ook hebben Europese luchtvaartmaatschappijen hygiëneprotocollen opgesteld voor het schoonmaken van de toiletten tussen vluchten en bieden ze vaak antibacteriële zeep en handdesinfecterende middelen aan in de toiletten aan boord.
Hoe blijf je gezond aan boord?
Is het drinken van water en koffie in het vliegtuig écht gevaarlijk? Over het algemeen niet, omdat luchtvaartmaatschappijen verplicht zijn om het drinkwater te testen en te zorgen dat het veilig is voor consumptie. Toch is het verstandig om na te gaan of de luchtvaartmaatschappij waarmee je vliegt het drinkwater regelmatig test op bacteriën en andere verontreinigingen. Als je twijfelt, kun je beter kiezen voor water uit de fles.
Wil jij je handen wassen in het vliegtuig, gebruik dan altijd zeep en was je handen gedurende minstens twintig seconden. Gebruik papieren handdoekjes om de kraan en deurklinken te openen en gooi ze direct weg. Als er geen papieren handdoekjes zijn, kun je je mouw gebruiken om de deurklink te openen. Probeer ook zo min mogelijk oppervlakken in het toilet aan te raken en raak liever je gezicht ook niet aan, om te voorkomen dat je ziek wordt.
Met deze maatregelen verminder je de kans op ziektekiemen tijdens je vliegreis en kom je hopelijk je veilig en gezond op je bestemming aan.
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
