Dit zijn de 16 meest voorkomende oplichtingspraktijken binnen Europa
Hoe graag we ook reizen, het heeft ook een keerzijde: als toerist ben je nu eenmaal een prooi voor oplichters. Maar een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus als je weet waar je op moet letten kun je voorkomen dat je slachtoffer wordt van zwendel. Dit zijn de zestien meest voorkomende oplichtingspraktijken in de grote Europese steden!
In grote steden en op toeristische plekken azen scammers op reizigers die onwennig, goedgelovig of gewoon simpelweg moe van het reizen zijn om misbruik van ze te kunnen maken. Sommige trucs zijn zó doortrapt dat zelfs ervaren reizigers erin kunnen trappen als ze even niet opletten. Maar zwendelaars werken over het algemeen in de basis hetzelfde: ze proberen je af te leiden, verwarren of te desoriënteren zodat je niet opmerkt dat je zakken gerold worden, of ze proberen je in een situatie te manoeuvreren waar je ze niet kunt achtervolgen.
1. De bekertjestruc
De meest bekende oplichtingstruc is misschien wel het bekertjesspel – veelal gespeeld in de straten van Barcelona, Berlijn en Florence. Op een tafel staan een drietal bekertjes; onder één daarvan zit een balletje verborgen. De bekers worden rap verplaatst en de speler moet raden onder welk bekertje het balletje verborgen zit. Als je als omstander toekijkt, ziet het er maar al te eenvoudig uit – en daar schuilt meteen de scam. De spelers zijn namelijk allemaal medeplichtig; zodra jij enthousiast besluit de gok te wagen en betaalt om een rondje mee te spelen, kun je er vergif op innemen dat het opeens een stuk ingewikkelder wordt en je het spel verliest.
2. De telefoontruc
Ja, natuurlijk wil je graag af en toe samen een kiekje met je reisgenoot. Maar let op aan wie je je telefoon afgeeft. Als een vriendelijke omstander zelf aanbiedt om een foto van je te maken met je camera of je smartphone, wees dan op je hoede: het gebeurt maar al te vaak dat die o zo aardige persoon toch niet zo aardig blijkt en er met je eigendom vandoor gaat. Vraagt iemand aan jou om een foto van hem of haar te maken? Niets aan het handje, zou je denken. Think again. Bij het overhandigen kan deze neptoerist de camera of telefoon laten vallen, om vervolgens van jou te eisen dat je de schade betaalt. Weiger je dat, zal de oplichter een ruzie met je uitlokken, zodat een medeplichtige in de hectiek kan proberen je te zakkenrollen.
3. De morstruc
Oeps! Opeens wordt er een drankje of ketchup over je heen gemorst of komt er inkt uit een pen op je kleding terecht. De verantwoordelijke haast zich te verontschuldigen en begint druk op de vlek te wrijven, terwijl hij ondertussen stiekem je portemonnee of telefoon afhandig probeert te maken. Is hij succesvol in het schoonmaken van de vlek? Blijf dan op je hoede: het kan zomaar dat hij nog een vergoeding vraagt voor de geboden ‘hulp’! Vooral oplichters in grote steden als Parijs en Rome zijn fan van deze truc.
4. De babydumptruc
Jij denkt een gezellig dagje te gaan winkelen in Barcelona, Rome of Parijs, en opeens word je door een vreemdeling aangeklampt of je even haar baby vast wilt houden – of erger nog: de baby wordt je gewoon toegeworpen. Jouw eerste reactie zal misschien zijn om al je tassen uit je handen te laten vallen om het kind op te vangen. Zodra jij opmerkt dat de baby helemaal niet echt is, zul je zien dat je tassen weg zijn of je zakken zijn leeggehaald.
5. De roltraptruc
Een scam die vooral voorkomt in winkelcentra en op treinstations, is die met de roltrap. Een oude vrouw valt of iemand laat ‘per ongeluk’ zijn koffers vallen onder- of bovenaan een roltrap, waardoor er achter het slachtoffer een kettingbotsing ontstaat omdat niemand erlangs kan. In de commotie probeert een handlanger waardevolle spullen te stelen van de personen die vastzitten. Maar al te vaak wordt deze zwendel in gang gezet als de oplichters iemand geld hebben op zien nemen én hebben kunnen zien waar de portemonnee is weggestoken. Probeer publieke pinapparaten in treinstations en winkelcentra dus te vermijden en houd je bagage op roltrappen altijd voor je. Raak je toch verstrikt in een roltrap-file, ga er dan vanuit dat ze hun zinnen hebben gezet op je spullen en houd je waardevolle eigendommen goed in de gaten. Proberen ze jou ervan te betichten dat jij de veroorzaker bent van het ongeval? Haal dan altijd de politie erbij – agenten zijn vrijwel altijd aanwezig op treinstations, die over het algemeen goed voorzien zijn van bewakingscamera’s. Oplichters zullen maar al te snel de hielen lichten.
6. De geschenk-truc
De meest rechttoe-rechtaan zwendeltruc, die vooral populair is in Spanje en in Parijs rond Montmartre en de Sacré-Coeur, is het zogenaamde geschenk: iemand loopt op je af en bindt een armbandje om je pols of steekt een bloem of kruidenzakje in je borstzak, om vervolgens om een vergoeding te vragen. Weiger je, zal de oplichter stampij maken in de hoop dat je in verlegenheid wordt gebracht en alsnog betaalt. Blijf standvastig, duw ‘gratis’ geschenken weg en houd je armen bij je. Als het echt nodig is, kun je er ook voor kiezen om zelf stampij te maken: oplichters houden er niet van om hard te moeten werken voor hun geld. Als jij het ze te moeilijk maakt, zullen ze snel afdruipen. Let ondertussen ook goed op je spullen: in de chaos die ontstaat, kunnen handlangers proberen je waardevolle spullen te ontvreemden.
7. De stripteasetruc
Stel je voor: je loopt met een lekkere gelato door Rome, als een vrouw plotseling luidruchtig ruzie begint te maken met een straatverkoper, die haar beschuldigt van diefstal. Om haar onschuld te bewijzen, begint ze zich te ontkleden. Pas als ze enkel nog in haar ondergoed staat, verontschuldigt de verkoper zich waarop zij zich aankleedt en verdwijnt – samen met de portemonnees van de verzamelde groep toeschouwers, die tijdens de ‘show’ gezakkenrold zijn door de handlangers van de vrouw.
8. De nepagent
Autoriteit doet het altijd goed – en daar maken dieven maar al te handig gebruik van, zeker in landen als Italië, Spanje en Tsjechië. Zo kun je zomaar aangesproken worden door een politieagent die je vraagt om je tas te doorzoeken op smokkelwaar, om je identiteitspapieren te zien of wil dat je een toegangsprijs betaalt – zoals vaak gebeurt bij de grens met Gibraltar. Als je niet op de hoogte bent van de lokale wet- en regelgeving kun je snel willen instemmen met wat de agent dan ook van je vraagt, maar weet dat je in de meeste Europese landen niet zomaar gecontroleerd mag worden. Verzoek de agenten daarom áltijd om de kwestie op het plaatselijke politiebureau af te handelen; als je te maken hebt met nepagenten, zullen deze maar al te snel afdruipen.
Slinkse dieven kunnen zich zelfs voordoen als hotelinspecteurs, die aankloppen om je hotelkamer te checken. Terwijl ééntje buiten blijft staan, komt de ander binnen om de ruimte te controleren. Terwijl jij afgeleid wordt door de ene ‘inspecteur’, jat de andere je waardevolle spullen van je nachtkastje. Bel altijd naar de receptie als er plotseling ‘inspecteurs’ voor je kamerdeur staan. In Wenen vind je ook vrouwen in lange fluwelen capes die je in de buurt van de grote bezienswaardigheden proberen een kaartje voor de opera te verkopen. Hoe officieel ze er ook uitzien, zijn de kaartjes die ze verkopen vervalst.
9. De straatartiest
Straatmuzikanten, break dancers, levende beelden: in vrijwel elke grote Europese stad kom je wel performancekunstenaars tegen die hun kunsten vertonen op straat. Deze gratis vorm van vermaak is in veel gevallen oprecht, maar wees wel op je hoede: soms maken de artiesten deel uit van een bende, en maar al te vaak weten zakkenrollers handig gebruik te maken van de afgeleide menigte. Let goed op je omgeving, laat je niet te veel afleiden en als je geld achter wilt laten, laat dan vooral niet te opzichtig zien waar je je portemonnee bewaart.
10. De taxichauffeur
Taxichauffeurs zijn heel erg bedreven in het oplichten van onoplettende of naïeve toeristen. Zo stonden de taxichauffeurs van Amsterdam er al om bekend dat ze maar al te vaak toeristen van het Centraal Station tot de Dam brachten met een enorme omweg, waardoor ze het drievoudige konden rekenen van wat de rit eigenlijk waard is. In het buitenland gebeurt het maar al te vaak dat de meter stiekem wordt ingesteld op het nacht- en weekendtarief, terwijl het een doordeweekse dag is. In Polen zijn veel neptaxi’s actief rondom de luchthavens en toeristische attracties, die zullen beweren dat hun meter kapot is.
Ook willen taxichauffeurs als je contant betaalt weleens een (groot) bankbiljet uit handen laten vallen en als ze ‘m oppakken, deze verwisselen voor een (verborgen) klein bankbiljet, om jou vervolgens mee te delen dat je niet voldoende hebt betaald. Manieren om dit te omzeilen is door in elk geval enkel gebruik te maken van een legitiem taxibedrijf: houd een taxi aan met een prominent logo en telefoonnummer van het taxibedrijf op de auto of laat het hotel of restaurant een taxi voor je bellen. Zorg dat je het gangbare tarief kent, eis dat je op de meter rijdt of spreek vooraf een ritprijs af waarvan je zeker bent dat het gangbaar is. Eist de chauffeur op de eindbestemming alsnog een belachelijke prijs, leg dan een redelijk bedrag contant neer op de achterbank en stap uit.
11. De eerlijke vinder
Deze zwendel is met name bij Parijse oplichters populair: een vreemdeling pakt een gouden ring voor je neus op en vraagt of je die net bent verloren. Als je ‘nee’ antwoordt, zal hij de ring onderzoeken en je een merkteken laten zien dat zou moeten bewijzen dat de ring ontzettend veel waard is en dat hij hem wel voor een goede prijs aan je wil verkopen. Als je ‘ja’ zegt, zal hij een vindersprijs eisen. Natuurlijk zal blijken dat de ring niets waard is en dat jij je centen kwijt bent. Negeer deze vreemdeling liever en blijf rustig doorlopen.
12. Je nieuwe kroegvriend
Nieuwe mensen ontmoeten is een van de vele voordelen van reizen. Hoe leuk is het als je aan de praat raakt (of misschien zelfs een flirt hebt) met een local? Niets mis mee. Maar pas op als hij of zij voorstelt om je mee te nemen naar een trendy nieuwe bar, club of restaurant. Eenmaal daar kan het zomaar gebeuren dat je plots een exorbitant hoge rekening voorgeschoteld krijgt van de (medeplichtige barman) en je nieuwe vriend(in) opeens in geen velden of wegen meer te bekennen is. Weglopen zal niet lukken, want die enge uitsmijters aan de deur laten je niet gaan totdat de rekening voldaan is. Moet je dan nooit meer iemand vertrouwen? Natuurlijk wel, maar google eerst zelf even de voorgestelde locatie of stel zelf een plek voor – zeker als je in Oost-Europa bent, zoals Boedapest en Praag, al wordt deze truc ook toegepast wordt in steden als Barcelona en Parijs.
13. De behulpzame omstander
Je wilt bij een ticketautomaat een kaartje kopen voor het openbaar vervoer, als plotseling een vriendelijke vreemdeling uit het niets opdoemt, die je waarschuwt dat de kaartautomaat kapot is en geen contant geld accepteert. Maar geen nood, hij kan wel voor je pinnen en dan kun je hem het contante geld geven. Trap je hierin, dan zul je merken dat de kaartjes onbruikbaar zijn of dat je een kinderkaartje enkele reis hebt gekregen terwijl je voor een dagkaart hebt betaald. De oplichter is ondertussen in geen velden of wegen meer te bekennen. Sommige zwendelaars zijn zo doortrapt dat ze een kaartje of zelf een outfit dragen van de vervoermaatschappij, waardoor je kunt denken dat je te maken hebt met een officiële medewerker. Maar onthoud: zelfbedieningsautomaten zijn ontworpen om volledig zelfbedienend te zijn. Werkt de automaat niet, sluit dan aan in de rij bij de kassa. Sla op het station van Rome ook altijd de hulp af van het o zo officieel uitziende spoorwegpersoneel. Iemand zal je willen helpen om je stoel te vinden en vervolgens een fooi van je eisen.
Wees ook alert bij geldautomaten: soms wil een omstander je iets te graag helpen om geld te pinnen, omdat hij eigenlijk uit is op je pincode. Weiger altijd hulp en zoek het zelf uit. Als je pinpas wordt opgeslokt door een geldautomaat, check dan of je een dun plastic inzetstukje met een klein flapje kunt zien – dieven plaatsen deze in de gleuf en gebruiken een pincet om je kaart te verwijderen.
Over behulpzame omstanders gesproken: in Italië, met name rond Napels, zijn er ‘snelwegpiraten’ actief die op parkeerplaatsen stiekem je banden lek prikken en je vervolgens achterna zullen rijden totdat je noodgedwongen moet stoppen. Zij zullen achter je stoppen en hartelijk aanbieden om je te helpen, terwijl ze je ondertussen stiekem beroven. Als je hulp accepteert, zorg dan dat je eerst je waardevolle spullen veiligstelt.
14. De geldwisselaar
In veel landen, maar zeker in Italië, kun je behoorlijk langzame kassiers en bankmedewerkers tegenkomen. Kassamedewerkers hopen vaak door wisselgeld heel langzaam uit te tellen dat toeristen ongeduldig worden en het wisselgeld laten zitten. Let zeker bij grote bedragen op dat je voldoende wisselgeld krijgt en controleer je briefjes en munten goed. De inmiddels waardeloze Italiaanse munt van 500 lire, de Turkse lira en de Thaise 10 baht lijken verdacht veel op de munt van twee euro. Hongaarse taxichauffeurs én louche wisselkantoren hebben ook een notoire reputatie om valse biljetten af te geven. Zorg daarom dat je altijd alleen geld bij een bank of op de luchthaven wisselt.
15. Het zielige kind
Met name in Parijs zijn zogenaamd dove of doofstomme kindjes actief die je handtekening voor een valse petitie en vervolgens om een donatie vragen omdat ze zogenaamd namens een non-profitorganisatie geld inzamelen voor slechthorenden. Op die manier proberen ze je geld af te troggelen óf leiden ze je af terwijl zakkenrollers je zakken legen.
In Zuid-Europa, met name in Milaan, Florence en Rome, zijn gehaaide jonge bendes actief. Verfomfaaide kinderen in haveloze kleding kijken je met grote, smekende ogen aan terwijl ze een kartonnen bordje omhooghouden waarin ze vragen om geld voor eten of kleding. Terwijl je smelt en de goede samaritaan uit wilt gaan hangen, wordt je rugzak of handtas door een ander vakkundig geplunderd.
16. De spraakzame kassière
Pas op als je iets met je creditcard wilt afrekenen in een winkel, terwijl de caissière druk in haar telefoon lijkt te praten. Als je goed luistert en op haar vingers let, zou het zomaar kunnen dat je opmerkt dat ze stiekem een foto van je creditcard maakt en dat er helemaal niemand aan de andere kant van de lijn is. Het kan daarom lonen om contant te betalen.
Beroofd worden kan traumatiserend zijn en behoorlijke roet in het eten gooien tijdens een vakantie. Gelukkig zijn er een aantal acties die je kunt ondernemen om te schade te beperken.
1. Voorzie je tas en/of portemonnee van een trackingapparaat, zoals een Tile of een Apple Airtag. In veel gevallen zijn de oplichters alleen uit op contant geld en verkoopbare waardevolle spullen, zoals sieraden. Bankkaarten hebben voor hen vaak weinig nut en alles wat geen waarde heeft, gooien ze meestal weg, vaak al in een prullenbak dicht bij de plek waar de spullen zijn ontvreemd.
2. Doe aangifte. Sommige Europese hoofdsteden (zoals Parijs) hebben aparte, Engelssprekende politiediensten voor toeristen. De kans dat ze je waardevolle spullen terug gaan vinden is klein, maar elke aangifte helpt hen wel om de methoden bijte houden die door oplichters worden gebruikt en ze kunnen extra patrouilleren op de plekken die vaak gemeld worden door slachtoffers. Bovendien heb je vaak een aangifteformulier nodig om de schade te kunnen melden bij de reisverzekering.
3. Is je paspoort ook gestolen, meld dit dan onmiddellijk bij de dichtstbijzijnde ambassade. Bewaar altijd een fotokopie van het origineel; het zal het noodvervangingsproces versnellen.
Lees ook: Zo ben je zakkenrollers te snel af: 12 tips
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
