Dit zijn de veiligste en onveiligste landen voor LHBTQIA+ anno 2024
Als lesbienne, homo, biseksueel, transgender, queer, intersekse, aseksueel of anders (LHBTQIA+) is vrij en onbekommerd rondreizen lang niet zo vanzelfsprekend als voor heteroseksuelen. In sommige landen is je geaardheid zelfs ronduit gevaarlijk. Gelukkig zijn er ook landen waar het niet uitmaakt op wie je valt of hoe je je leven leidt. We zetten de veiligste en onveiligste landen voor de LHBTQIA+-gemeenschap op een rij.
De Gay Travel Index (GTI) uit 2024 van homoreizigersorganisatie Spartacus onderzocht 210 landen op basis van onder andere anti-discriminatiewetten, haatmisdrijven, sodomiewetten en Pride-restricties. Hier komen plus- en minpunten uit, die samen een totaalscore weergeven. Hoe meer punten een land scoort, hoe ontvankelijker het is tegenover de LHBTQIA+-gemeenschap.
De veiligste landen voor LHBTQIA+ binnen Europa
- Malta (1)
- Portugal (1)
- Spanje (1)
- Zwitserland (6)
- Denemarken (8)
- Duitsland (8)
- IJsland (8)
- Noorwegen (8)
- Oostenrijk (13)
- Finland (13)
- Ierland (13)
- Luxemburg (13)
- Zweden (13)
Portugal en Ierland stegen in de ranglijsten terwijl Groot-Brittannië en België uit de top 10 kukelden. Hoewel Estland nog ver buiten de top tien staat, maakte het land de grootste sprong, van de 47e naar de 32e plaats. Dat is met name te danken aan het feit dat de Baltische staat in 2023 een wet aannam dat huwelijkgelijkheid legaliseerde. Het is het eerste land in Oost-Europa dat echtgenoten van hetzelfde geslacht dezelfde rechten geeft als de heteroseksuele bevolking. Dankzij het verbod op bekeringstherapie is Noorwegen ook een van de winnaars van dit jaar en stijgt het van de zeventiende naar de achtste plaats.
De veiligste landen voor LHBTQIA+ wereldwijd
- Canada (2)
- Nieuw-Zeeland (1)
- Australië (6)
- Uruguay (8)
- Chili (13)
- Colombia (13)
- Taiwan (13)
- Argentinië (21)
- Groenland (21)
- Reúnion (21)
(Tussen haakjes staat de positie op de wereldranglijst)
Voor het eerst in de geschiedenis van Spartacus' Gay Travel Index, die bestaat sinds 2012, staan vijf landen gelijktijdig bovenaan de lijst van meest LHBTQIA+-vriendelijke landen. Canada, Nieuw-Zeeland, Spanje en Portugal sluiten zich aan bij Malta als topbestemming, op de voet gevolgd door Zwitserland en Australië. Eén plek lager, maar nog steeds binnen de top 10, vinden we Duitsland, Denemarken, IJsland, Noorwegen en Uruguay.
Huh, waar is Nederland?
Hoewel Nederland als eerste land ter wereld het homohuwelijk invoerde, vallen we toch buiten de Europese top tien. Volgens de GTI behaalt Nederland in 2024 acht punten - één punt meer dan in 2023 - waarmee ons land op een gedeelde 21ste plaats komt, samen met Andorra, Argentinië, België, Frankrijk, Groenland, Réunion en Groot-Brittannië. Voor velen zal deze relatief lage positie als een verrassing komen; Nederland was immers jarenlang een wereldwijde voorloper op het gebied van homorechten. Maar ook de Rainbow Europe Index stelt dat Nederland achterblijft bij de progressieve wetgeving elders in Europa. We zijn wel twee plekjes gestegen sinds 2023, naar plek twaalf. Belangrijke minpunten voor Nederland zijn het feit dat lesbische, homoseksuele en biseksuele Nederlanders zich nog altijd onveiliger voelen dan heteroseksuelen (SCP, 2022) en dat zij vaker slachtoffer zijn van (seksueel) geweld en respectloos gedrag. Nederland is dus niet zó homovriendelijk als veel mensen denken.
Kanshebbers voor 2025
Dit jaar worden vooral ontwikkelingen Thailand, de Verenigde Staten en enkele Latijns-Amerikaanse landen in de gaten gehouden. Met een wetsvoorstel om het homohuwelijk in te voeren, heeft Thailand de kans om Taiwan, die nu op de dertiende plaats staat, in te halen in de index in 2025.
Nadat de Inter-Amerikaanse Rechtbank van Mensenrechten in Costa Rica in 2018 een bindende uitspraak voor twintig landen in de regio deed om gelijke huwelijksrechten voor alle genders in te voeren, staan landen als Peru, Bolivia, Ecuador, Honduras en Panama onder druk om gehoor te geven aan de invoer van die wet.
Ook Griekenland voerde in februari 2024 het homohuwelijk in, waardoor een stijging van Griekenland in de index voor 2025 al als zeker wordt beschouwd.
Malta als voorbeeld
Waar Oost-Europa nog relatief onveilig is voor LHBTQIA+'ers (zie hieronder), domineren West-Europese landen de ranglijsten van homovriendelijkste landen. Opvallende koploper is Malta, dat zich als streng katholiek land heeft ontwikkeld tot een paradijs voor LHBTQIA+ en voor het tweede jaar op rij bovenaan de ranglijsten staat. Onder aanvoering van een progressieve regering is Malta zeer vooruitstrevend op het terrein van homorechten: de grondwet garandeert gelijke rechten voor LGBT en homo’s mogen trouwen en kinderen adopteren. Niet alleen de GTI plaatst Malta bovenaan, ook de Rainbow Europe Index zet het eiland met 89% ruimschoots bovenaan, ver boven hun nummers twee België en Denemarken, met respectievelijk 76%. En dat voor het negende jaar op rij!
De onveiligste landen voor LHBTQIA+ binnen Europa
- Turkije (143)
- Polen (118)
- Georgië (109)
- Moldavië (93)
- Hongarije (93)
- Bulgarije (93)
- Litouwen (84)
- Kosovo (84)
- Servië (70)
- Roemenië (70)
- Noord-Macedonië (70)
- Monaco (70)
De onveiligste landen voor LHBTQIA+ wereldwijd
- Saudi-Arabië (210)
- Iran (210)
- Tsjetsjenië (210)
- Afghanistan (210)
- Jemen (209)
- Oeganda (207)
- Somalië (207)
- Rusland (205)
- Nigeria (205)
- Verenigde Arabische Emiraten (201)
- Qatar (201)
- Libië (2o1)
- Koeweit (201)
Met name in het Midden-Oosten ben je als LHBTQIA+'er je leven niet altijd zeker. Saudi-Arabië heeft zelfs expliciet in de wet staan dat vrijwillige seks tussen volwassenen van hetzelfde geslacht de doodstraf kan opleveren. Oeganda verscheen dit jaar in de lijst van onveiligste landen, nadat het in 2023 een zeer strenge anti-lhbti-wet aannam. Zelfs jezelf als zodanig identificeren is al strafbaar, een unicum volgens de Human Right Watch. Als LHBTQIA+'er riskeer je, zonder enige reden, levenslange gevangenisstraffen. De wet is een verdere verslechtering van de leefbaarheid voor LHBTQIA+ in het land.
Het meest gedegradeerde land van 2024 daarentegen is Rusland, dat zijn wetgeving tegen LHBTQIA+ opnieuw aanzienlijk aangescherpte en LHBTQIA+ zijn zelfs extremistisch noemt. In 2023 stond Rusland nog op de 177e plek, maar het zakte dit jaar weg naar plek 205, waarmee het slechts een paar plaatsen verwijderd is van
Afghanistan, Tsjetsjenië, Iran en Saudi-Arabië, die de 210e plaats delen.
Spartacus beoordeelt landen binnen achttien categorieën, variërend van een huwelijk voor iedereen tot de doodstraf voor homoseksuelen. Landen hebben een kleurcode, waarbij donkergroen voor de meest liberale en queer-vriendelijke landen staat, en rood voor de meest gevaarlijke landen voor lhbtqia+ om te bezoeken en in te wonen.De index voor 2024 is uitgebreid met de nieuwe categorie 'Censuur', waarin gekeken wordt naar wetten die bijvoorbeeld het tonen van regenboogvlaggen of de verspreiding van boeken met lhbtqia+-inhoud reguleren. De index is ook uitgebreid met elf nieuwe landen:Guinee, Kiribati, de Marshalleilanden, Micronesië, Palau, São Tomé en Príncipe, Zuid-Soedan, Tuvalu, Saint Kitts en Nevis, Saint Lucia en Saint Vincent en de Grenadines.
De index probeert een balans te vinden tussen de rechten van de lokale LHBTQIA+-gemeenschap en de eisen van queer vakantiegangers. Spartacus gelooft dat sommige vakantiegangers landen verkiezen waar de LHBTQIA+-gemeenschap geaccepteerd en gewaardeerd wordt, terwijl anderen bewust reizen naar landen om een dialoog aan te gaan met de onderdrukte lokale queer gemeenschap. De index biedt een geldige evaluatiebasis voor beide standpunten bij het nemen van beslissingen. De gehele Gay Travel Index is hier te bekijken.
Ook handig: Dit zijn de 15 veiligste landen en steden ter wereld voor reizigers
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
