Zwarte Woud: 10 bezienswaardigheden buiten de gebaande paden
Het Zwarte Woud behoort tot de populairste toeristische gebieden van Duitsland. Maar het middelgebergte, begroeid met hoge dennen en sparren, hóéft niet druk te zijn, zolang je weet waar je moet zijn. Zo ervaar je de natuur zoals die bedoeld is.
1. Zoek verkoeling in een bergmeer
Doe als de locals doen en zoek op een hete dag een van de verborgen bergmeertjes op, zoals het kleine stuwmeertje Glaswaldsee in het noorden van het Zwarte Woud, op 839 meter hoogte. De meertjes worden vaak omgeven door steile berghellingen begroeid met imposante naaldbomen. Zwem in het koele water, rust aan de kant een middagje uit van je vermoeiende trekkings en doe als de houthakkers van het Zwarte Woud vroeger deden: een wedstrijdje wie het langst kan blijven staan op de boomstammen die in meertje drijven. Valpartijen en lachsalvo’s gegarandeerd.
Als je de steile helling beklimt, heb je een spectaculair uitzicht over het meer. Locals noemen de Glaswaldsee ‘het blauwe oog van het Zwarte Woud’ maar zover willen we niet gaan. Door de humusrijke bodem verschiet het – overigens perfect schone – water van kleur en zouden we het meer eerder ‘het bruine oog’ noemen. De Glaswaldsee bereik je via de L96 vanaf het dorpje Kniebis. Ga rechtsaf na ongeveer twaalf kilometer, door een mooi dal. Uiteindelijk nog even anderhalve kilometer lopen (klimmen!).
In het zuiden van het Zwarte Woud ligt een ander verborgen prachtmeer, de Feldsee, die alleen te voet of mountainbike bereikbaar is. In tegenstelling tot de drukke Titisee, met vijfduizend bezoekersper dag, is de kans groot dat je het meer voor jezelf hebt, maar je mag er niet zwemmen. Je kunt niet alles hebben!
2. Ontdek de Grand Canyons van het Zwarte Woud
Weleens een rivier gezien die plots onder de grond verdwijnt en enkele kilometers verderop weer uit het gesteente opborrelt? Zet koers naar de Wutachschlucht, een 33 kilometer lange en tot wel 170 meter diepe kloof in het zuidoosten van het Zwarte Woud. Het gedeelte van de kloof tussen de Shurhammerhütte en Wutachmühle is het boeiendst. Hier zie je de rivier bijna volledig verdwijnen in het niets. Een bijzonder vreemd gezicht.
De rivier zinkt door de poreuze bodem heen en het geraas van het water verstomt, een piepklein beekje achterlatend. Zo’n twee kilometer verderop stroomt het water vanuit de bergwand weer de rivierbedding in. Als je langs de grote kalksteenformaties naar boven kijkt, zie je hoe diep de kloof is. Tot ver boven je zie je de dikke vegetatie tegen de steile helling.
Nadeel van deze attractie is dat het een gebaand pad is − je wandelt over aangelegde routes en het is druk. Probeer dan ook het weekend te vermijden of kies voor de vroege ochtend. Toegankelijk van mei tot oktober. We zouden Columbus niet zijn, als we niet een vrijwel even aantrekkelijk maar van-de-gebaande-paden-af alternatief zouden hebben voor de drukke Wutachschlucht. Dat is het Heimatpfad door de Ravennaschlucht. Een veel kortere route (2,5 kilometer) door een andere kloof, ook honderd meter diep, met watervalletjes, bruggetjes en steile bergwanden, maar dan zonder de massa’s toeristen. Deze heerlijke hike start je in Hinterzarten of het dorpje Ravenna.
3. Ga wandelen voor gevorderden
In het noorden van het Zwarte Woud trokken we de wandelschoenen aan voor twee bijzondere hikes:
• De mooie wandelroute Engelskanzel, ten noorden van het plaatsje Oppenau, begint bij de ruïne van het Allerheiligenklooster en loopt naar boven, vanwaar je de met watervallen gevulde vallei Lierbachtal kunt bewonderen. De route terug via de vallei is een gebaand pad.
• De 110 kilometer lange Murgleiter is een zesdaagse route voor de geoefende wandelaar die begint bij het plaatsje Baiersbronn. Prachtige vergezichten over meren en dalen gegarandeerd. De wandeling is inclusief zes overnachtingen met ontbijt en je krijgt een lunchpakket mee voor onderweg. Voor je baggage wordt gezorgd als je je verplaatst naar een ander hotel.
4. Doe een hike met een drankje
Stel je voor: een wandelroute waar na elke flinke klim een comfortabele bank voor je klaarstaat met – verrassing! – een krat vol verfrissende dranken, gekoeld met water uit een beek. De Wiesensteig in de omgeving van Bad Peterstal-Griesbach heeft het allemaal. Deze elf kilometer lange, luxe hike – alleen het lopen moet je zelf doen – gaat niet om het hiken zelf maar om de uitzichten over dalen en dorpjes. En het gaat om de stilte. Want rust overheerst in dit gebied vol uitgestrekte weides met fruitbomen die door boeren nog met de hand worden geplukt. Trek de hele dag uit voor je wandeltocht en kom even helemaal tot rust.
Er staat onderweg dus een bankje en een krat met verschillende soorten bier op je te wachten, maar ook een fruitstal met verfrissende appeltjes en rustplekken met verschillende wijnen en schnapps die met vruchten uit de regio is bereid. Je begrijpt het al, alcohol hoort tot de lokale cultuur maar gelukkig is er ook een alcoholvrij aanbod. Zie je onderweg een kast, open dan de deurtjes en er staat een verfrissing op je te wachten. Doneer in het geldbakje wat jij de versnapering waard vindt. Ook onderweg: ligbedden waar je een tukkie kunt doen of naar de (sterren) hemel kunnen kijken. En morgen ... morgen gaan we gewoon weer een echte hike maken.
5. Ga lekker lokaal eten in het Renchtal
Waar inwoners van dit deel van Duitsland om lekker te eten vroeger de grens met Frankrijk over vluchtten, is de stroom tegenwoordig eerder andersom. Met een dozijn Michelin-restaurants is het Zwarte Woud een culinair interessant gebied. Wat men hier vooral doet, is lokáál eten.
Het land is zeer vruchtbaar en staat vol fruitbomen voor de vitamines. Ga je hier naar de slager dan zie je op een bordje staan welke koe van welke boer wanneer geslacht wordt. Nu eten wij nauwelijks vlees, maar als je dan toch vlees eet is dit misschien wel de manier. De Nederlandse bio-industrie is hier ver weg. Ook paddenstoelen zijn een vast onderdeel van elk menu. Wij bezochten het Zwarte Woud einde zomer – cantharellentijd!
En dan is er natuurlijk nog de onvermijdelijke schnapps, die door lokale boertjes met een stookvergunning op kleine schaal en in eigen schuur wordt gebrouwen. Twee fijne plekken voor lokale gerechten in de directe omgeving van het plaatsje Bad Peterstal-Griesbach in het noorden van het Zwarte Woud zijn:
• Höhengasthaus Herbstwasen, eenvoudig maar met liefde gekookt.
• Renchtalhütte, menu door chef-kok met twee sterren maar goed betaalbaar en geweldig uitzicht.
6. Wandel van hoogtepunt naar hoogtepunt
Het Hochschwarzwald kenmerkt zich door een afwisseling van woud en weiden met beekjes door een golvend en soms bergachtig landschap met imposante rotsformaties. Door deze afwisseling geldt het gebied als onze favoriet. Het aantal wandeltrails is haast onbeperkt. Wandelroutes inclusief gps-tracks. Neem in ieder geval de volgende – relatief onbekende – hoogtepunten mee:
• Feldberg: Het hoogste punt van het Hochschwarzwald is een mooi gebied om te hiken maar het betere uitzicht heb je vanaf de uitkijktoren Feldbergturm.
• Bildstein: Vanaf deze 1134 meter hoge berg kijk je uit over andere de Schluchsee.
• Breitnau: Door het open landschap rondom dit dorpje op circa duizend meter hoogte heb je vrij uitzicht op schilderachtige boerderijen en bossen.
• St. Peter: Vanuit dit kloosterdorpje voeren meerdere routes door het hart van het Hochschwarzwald.
7. Maak een tandemsprong over de bergen
Geen uitzicht op een berg weegt op tegen het vogelperspectief dat je hebt terwijl je aan een glijscherm hangt. Via verschillende paraglidebedrijfjes (Oppenauer Gleitschirmflieger, sky-sports en sport-frey) aan de westrand van het Zwarte Woud, bijvoorbeeld in de omgeving van het plaatsje Oppenau, kun je zonder enige voorkennis een tandemsprong maken met een ervaren piloot en een paar uur boven de bossen zweven, of een cursus volgen vanaf € 90,-.
8. Ga abseilen en klimmen
De avonturiers onder ons kunnen fantastisch abseilen en klimmen in de omgeving van het dorpje Todtnau, in de schaduw van de Feldberg, met 1493 meter de hoogste berg van het Zwarte Woud. Hulp nodig? Een klimcursus volg je bij Thomas von Renner, een zeer ervaren bergbeklimmer en buitensporttrainer.
9. Maak een kanotocht over de Schluchsee
Het Hochschwarzwald is een aantal mooie bergmeren rijk, maar je moet wel weten waar je moet zijn. Als je graag ziet hoe wagonladingen toeristen worden uitgeladen, ga dan naar de Titisee. De Schluchsee daarentegen is veel aantrekkelijker. Ga hier kanoën of catamaranzeilen vanaf het dorpje Aha. De overkant van het meer is natuurgebied. Je komt er alleen te voet, per fiets of boot.
10. Bezoek Freiburg
Het fotogenieke Freiburg im Breisgau wordt ook wel de hoofdstad van het Schwarzwald genoemd. Voor het mooiste uitzicht neem je vanuit het Stadtgarten-park de kabelbaan naar de 456 meter hoge Schlossberg. Daar wacht de uitzichttoren Schlossbergturm op je. Of wandel zelf de berg op.
Aan de voet ligt de Kastaniengarten, een kleine biertuin waar ik vaak met vrienden tijdens zonsondergang van een biertje geniet en wat lekkers van de kleine kaart eet, zoals een Bretzel of Flammkuchen. Ook hier heb je een prachtig uitzicht over de stad. In de zomer elke dag geopend van elf uur ’s ochtends tot middernacht, mits het droog is.
Leuk eten en drinken is het ook bij Skajo, een restaurant met een mooi dakterras en geweldig uitzicht over de binnenstad. Bij mooi weer is er ook livemuziek buiten. Je kunt er genieten van een goede menukaart met gemiddelde prijzen maar ook van een uitgebreide cocktailkaart.
Het Munster van Freiburg, de kathedraal van de stad, mag je niet missen, ondanks dat het een gebaande pad is. Probeer de trappen te beklimmen naar de 116 meter hoge top van de gotische toren. In de schaduw van de kathedraal vindt elke dag een markt plaats tot 13 uur (zaterdag tot 13.30 uur).
Praktische reisinformatie
Openbaar vervoer in het Zwarte Woud
Logeer je minimaal twee nachten in het Zwarte Woud, dan kom je in
aanmerking voor de gratis Schwarzwald Plus-kaart, die korting geeft op of
vrij toegang tot tachtig attracties en activiteiten. Zo kun je in
de winter gratis in alle skiliften en in de zomer met diverse
kabelbanen. De eveneens gratis KONUSkaart
biedt vrij toegang tot de bus, trein en tram. Uitzondering zijn de
treinverbindingen van de ICE, IC en EC en kabelbanen.
Wifi in het Zwarte Woud
Tourist-Information-kantoren in het Hochschwarzwald fungeren als
WLAN -hotspots. Zoek bij je wifiverbindingen ‘Hochschwarzwald
Public’ op en maak verbinding via het zevencijferige wachtwoord
achter op je Hochschwarzwaldkaart. Verdere info via hochschwarzwald.de/card/wlan.
Handige apps in het Zwarte Woud
Hulp met het plannen en uitvoeren van je reis in de omgeving van
Baiersbronn in het Nordschwarzwald kan met behulp van de Tourenguide Baiersbronn-app. Je kunt voor wel vijftig
verschillende wandelroutes zien wat het niveau is, wat leuke
plekken zijn om iets te zien of eten en waar je kunt overnachten,
beschikbaar voor zowel iPhone als Android.
