Modernisering, globalisering en gentrificatie bedreigen traditionele gemeenschappen. Aboriginals in Australië hebben 84% van hun grondgebied verloren, inheemse stammen in Amerika zelfs 99% en van de zevenduizend talen op onze wereld dreigen er meer dan duizend de komende eeuw uit te sterven. Ook onderstaande culturen kampen met deze problemen. Jouw bezoek helpt om hun tradities te behouden.
1. Beleef sneeuwpret met de Inuvialuit in Canada
De Inuvialuit, een inheemse inuitgroep in de Northwest Territories van Canada, gaan met hun tijd mee. Maar door modernisatie dreigt hun traditionele manier van leven verloren te gaan. Hun taal, het Inuvialuktun, wordt nog door minder dan de helft van de ruim drieduizend stamleden gesproken. Vooral jongeren kiezen liever voor het Engels. Om hun cultuur te behouden worden verhalen en gebruiken zoals iglo’s bouwen niet alleen aan jongere generaties doorgegeven, maar ook aan toeristen die zich willen verdiepen in de eeuwenoude levenswijze van de Inuvialuit. In een winterwonderland van bevroren ijswegen, hondensledes en het noorderlicht zijn er genoeg redenen om daarvoor warm te lopen.
2. Vier de multiculturele samenleving in Yunnan in China
Yunnan is de meest etnisch diverse provincie van China. Han-Chinezen zijn er in de meerderheid, maar 25 minderheden, waaronder de Yi, Bai, Hani, Zhuang, Dai en Miao, maken samen ruim een derde van de bevolking uit. Nieuwsberichten over Xinjiang en Tibet doen het ergste vrezen voor deze groepen, maar vooralsnog lijkt de multiculturele samenleving van Yunnan de politieke plannen van China niet in de weg te zitten. Je kunt de regio goed ontdekken met Koning Aap.
3. Vergaap je aan oude automobielen in Havana, Cuba
Kleurrijke koloniale architectuur, rum, sigaren en vintage Amerikaanse automobielen: het zijn de ingrediënten van een onweerstaanbare tropische cocktail in de Cubaanse hoofdstad Havana. De kans op welzijnscampagnes die de Cubanen van alcohol en tabak afhelpen achten we voorlopig niet bijster groot, maar die oude auto’s rijden er niet eeuwig rond. Door het handelsembargo worden voor reparaties vaak weinig compatibele onderdelen uit oude Sovjetauto’s gebruikt. Daarnaast kiezen de weinig welvarende inwoners steeds vaker voor elektrische fietsen en goedkope Chinese auto’s. Wie de Cubaanse cocktail volgens origineel recept wil nuttigen moet niet te lang wachten.
4. Werk aan je talenknobbel bij de Seto in Estland
Hoe behoud je je taal als je nog hooguit 25.000 sprekers hebt? De Seto, een kleurrijke minderheid in het zuidoosten van Estland, kiezen voor traditionele festivals en een meerstemmige zangkunst die is opgenomen op de Unesco-lijst van immaterieel erfgoed. Dat hun oorspronkelijke hoofdstad Petsjory sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie aan de andere kant van de grens in Rusland ligt, is een extra hindernis, maar motiveert de Seto ook om hun klederdracht, architectuur en orthodox christelijke gebruiken met vaak een sjamanistisch tintje levend te houden in het Estse deel van Setomaa.
5. Krijg koude rillingen bij de Sami in Lapland
De Sami in het noorden van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland zijn de laatst overgebleven inheemse bevolkingsgroep in Europa. Hun van oorsprong nomadische rendierherderscultuur staat onder druk. Het Arctisch gebied warmt namelijk vier keer zo snel op als de rest van de wereld. Dat merken de rendierherders in de zomer, wanneer het kwik tot boven de 30 °C stijgt − ondenkbaar in het verleden. Maar vooral in de mildere winters vormen de nieuwe omstandigheden een probleem voor rendieren. De dieren graven met hun hoeven in de sneeuw, op zoek naar de korstmossen die ze eten. Steeds vaker smelt de sneeuw tijdens warmere periodes. Als het daarna weer bevriest, is de nieuwe laag ijs te hard en wordt grazen onmogelijk. Daar komt nog eens bij dat herders steeds grotere afstanden moeten afleggen. Door houtkap, mijnbouw en de aanleg van dammen voor waterkrachtcentrales blijft er voor de rendieren minder toendra over om te grazen. Het is om koude rillingen van te krijgen. De enige manier om onze planeet te redden is om te leren van volkeren die in harmonie met de natuur samenleven, stellen de Sami. Dat kan in Kiruna in het noorden van Zweden. Je slaapt in een lavvú of goahti, traditionele Samitenten, en maakt kennis met het arctisch bestaan van de rendierherders.
6. Zonder je af in Mustang, Nepal
Foto: Malou van Breevoort
Verstopt achter het bergmassief van het onder trekkers befaamde Annapurnacircuit ligt een van de meest bijzondere en afgelegen gebieden van Nepal. Het Tibetaans boeddhistische koninkrijk Mustang was eeuwenlang geïsoleerd van de rest van de wereld en heeft zijn cultuur daardoor grotendeels behouden. Met de komst van een nieuwe weg verandert dit in rap tempo. Wat ooit een voettocht van elf dagen was, is nu een acht uur durende rit met een 4×4 – en zodra de nieuwe snelweg af is reis je nóg sneller van Pokhara naar Mustang. De meeste inwoners beschouwen de weg als een brug naar de moderne wereld die economische kansen en toegang tot gezondheidszorg en beter onderwijs met zich meebrengt. Maar er is ook een keerzijde. Monniken die bewust kozen om zich op een onbereikbare plek hoog in de Himalaya te vestigen, zien hun levensstijl nu bedreigd. Moderne kleding, nieuwe gerechten en arbeidsmigranten vinden hun weg naar Mustang, terwijl meer en meer jongeren hun heil zoeken in andere delen van Nepal.
7. Kies eieren voor je geld bij de Ik in Oeganda
Foto: Stijn Hoekstra
Lang stond Karamoja in het noordoosten van Oeganda bekend als een land van veedieven. Onderling en bij stammen net over de grens in Kenia werden heel wat runderen geroofd tijdens vaak gewelddadige strooptochten. De Ik, ongeveer tienduizend in getal, kozen eieren (en honing) voor hun geld. Wie geen koeien heeft kan ze immers ook niet kwijtraken. Liever richtten ze zich op akkerbouw, bijenteelt en het houden van een paar dieren om zo volledig zelfvoorzienend te zijn. Droogte vormt een steeds grotere bedreiging voor deze manier van leven. Veel alternatieven zijn er niet: de Ik zijn straatarm, slecht opgeleid en de infrastructuur in Karamoja is om te huilen. Gelukkig zorgt community-based toerisme de laatste jaren voor nieuwe kansen. Op prachtige plekken in de buurt van Ik-dorpen zijn Eco Camps gebouwd die voor meer werkgelegenheid zorgen en voorkomen dat jongeren wegtrekken. Vanaf het op tweeduizend meter hoogte gelegen Timu Eco Camp, op de grens met Kenia, kijk je uit over de omringende groene bergen. Het uitzicht vanuit Morungole Eco Camp is mogelijk nog spectaculairder. Aan de voet van Mount Morungole overnacht je op een historische rustplaats midden in het bos.
8. Maak een moddervette trip naar Owaraha op de Salomonseilanden
De Salomonseilanden zijn niet alleen verdraaid lastig aan te wijzen op de wereldkaart, de archipel is ook een van de minst bezochte landen op aarde. Dat hoeft geen ramp te zijn: zonder invloeden van buitenaf zijn tradities eenvoudiger te behouden, en de kans dat iemand de vrouwen van jouw eiland komt roven is ook een stukje kleiner. De inwoners van het afgelegen Owaraha, ook bekend als Santa Ana, combineren deze gegevens tot de Dans van de Moddermannen. Aan de ene kant verschijnen de Rode Moddermannen op het toneel, de vermaledijde Melanesiërs. Van de andere kant komen de Zwarte Moddermannen, de heldhaftige Polynesiërs die hun vrouwen komen beschermen. De charme van het spektakel zit ’m meer in de uitvoering dan in de uitkomst.
9. Voel je de koning te rijk bij de Bedoeïenen in de Verenigde Arabische Emiraten
De Verenigde Arabische Emiraten staan eerder bekend als een extravagante plek waar je snel geld kunt uitgeven dan als authentieke bestemming waar je snel bij moet zijn. Sinds de vondst van olie in de jaren vijftig van de vorige eeuw is er van het traditionele land weinig meer over. Bedoeïenen werden massaal gedwongen om in steden te leven. Armer werden ze daar niet van: de welvaart schoot net zo snel omhoog als de peperdure wolkenkrabbers, racebanen en overdekte skiresorts die uit het woestijnzand werden gestampt. Pracht en praal die een handvol bedoeïenen gestolen kan worden. Liever blijven ze in hun oases wonen, waar ze bewust kiezen voor een traditionelere en minder weelderige levensstijl. Ook in de Liwa-oase hebben de luxe lodges inmiddels hun intrede gedaan, maar een ontmoeting met de Bedoeïenen die hier hun dadels en kamelenmelk verkopen is een ervaring die je in Dubai en Abu Dhabi voor geen goud kunt kopen.
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.