Namibië: wachten op water

Lopen door de Deadvlei. (Foto: Columbus © Louise ten Have)

Vroeger, toen ik woestijnen alleen kende van tv en boeken, dacht ik dat er nauwelijks leven mogelijk was in woestijnen, dat het gebrek aan regen en de hitte al het leven verschroeide en het land veranderde in een grote zandbak waar geen leven mogelijk was, maar nu weet ik dat dingen vaak heel anders zijn dan dat ze op het eerste oog lijken. Ik kijk uit over zandduinen tot aan de horizon, rood gekleurd door verroesting van de ijzerdeeltjes die zich in het zand bevinden. Enkele kale donkergekleurde bergen doen hun best hun hoofd boven het zand te houden, maar lijken langzaam verzwolgen te worden door het opstuivende zand. Ik bevind me in het NamibRand Nature Reserve, niet ver van de bekende Sossusvlei, Namibie's nummer één bezienswaardigheid en vol met toeristen. Maar hier in het naastgelegen NamibRand is bijna niemand. Het is doodstil, het is tien uur 's ochtends en al bloedheet. Het is mij opgevallen dat er hier ondanks de hitte en droogte heel veel leven is en alle dieren en planten een enorme wil hebben om in dit barre klimaat te overleven. Af en toe vliegen enkele roodrugleeuwerikken [dune larks Calendulauda erythrochlamys] in de verte over de duinen en landen in een kale dode boom. Een boom die hier waarschijnlijk al honderden jaren staat want in de Namib woestijn is het zo droog dat bacterien en zwammen die het dode hout zouden kunnen opeten, niet kunnen overleven. Enkele grote afrikaanse antilopen (oryxen), met de opmerkelijke lange hoornspiezen zoeken de relatieve koelte op van de schaduw onder het houten dek onder mijn tent. Zonder me een blik waardig te gunnen, sjokken de wilde dieren, normaal toch redelijk schuchter, onder mn tent om hier te wachten tot eind van de middag. Ze hebben dan ook niet veel keus. In het panoramische uitzicht dat ik heb zie ik maar enkele schaduwgevende bomen, en die zijn al in bezit genomen door dominante mannetjes. Nou ja, schaduw.... de enige bomen die ik zie zijn kameeldoornbomen die bijzonder kleine blaadjes hebben om het vochtverlies in de hitte zoveel mogelijk te beperken. De boom lijkt dan ook meer dood dan levend. De antilope onder het houten dek is dus maar wat blij met deze volle schaduw en zet zich daarom over zn angst heen. Als het moet kan hij drie maanden overleven zonder water, maar dan doet hij ook alles om het kleinste beetje vocht binnen te krijgen en binnen te houden. Met zn hoeven graaft hij planten uit om de wortels op te eten en vooral 's ochtends bij het eerste licht, is hij actief. Want dan is er hier in de Namib woestijn - de strook woestijn van 2000 kilometer lang van Zuid-Afrika tot in Angola en 200 km breed - vaak toch vocht te vinden. Bij westelijke wind, waait mist van de vijftig tot honderd kilometer verderop liggende oceaan de woestijn binnen en zet zich af op de kleine grasplukjes die nog te vinden zijn. De oryx weet ze te vinden. Bij volle maan, graast hij meestal s'nachts en verstapt overdag uberhaupt geen stap.